Святлана Алексіевіч- беларускі лаўрэат Нобелеўскай прэміі па літаратуры
БГТУ (Белорусский государственный технологический университет)
Реферат
на тему: «Святлана Алексіевіч- беларускі лаўрэат Нобелеўскай прэміі па літаратуры»
по дисциплине: «Белорусский язык»
2020
15.00 BYN
Святлана Алексіевіч- беларускі лаўрэат Нобелеўскай прэміі па літаратуры
Тип работы: Реферат
Дисциплина: Белорусский язык
Работа защищена на оценку "9" без доработок.
Уникальность свыше 40%.
Работа оформлена в соответствии с методическими указаниями учебного заведения.
Количество страниц - 18.
В работе также имеется следующее приложение:
Дадатак 1 Цытаты з кніг Святланы Алексіевіч.
Поделиться
Уводзіны
1. Нобелеўская прэмія па літаратуры
2. Біяграфія пісьменніцы
3. Творчасць і погляды Святланы Алексіевіч
4. Крытыка і стаўленне да нобелеўскай лаўрэаткі
Заключэнне
Спіс выкарыстанай літаратуры
Дадатак 1
Уводзіны
8 кастрычніка 2015 года Нобелеўская прэмія па літаратуры была прысуджана Святлане Алексіевіч, беларускай журналістцы і пісьменніцы. Яна стала першым у гісторыі Беларусі і першым за апошнія 30 гадоў рускамоўным літаратарам, якая атрымала Нобелеўскую прэмію.
Прэмія прысуджана пісьменніцы нават не за адзін канкрэтны твор, а фактычна за ўсе кнігі, напісаныя да 2015 года. У першую чаргу гаворка ідзе пра кнігі "У вайны не жаночы твар", "Апошнія сведкі", "Цынкавыя хлопчыкі", "Чарнобыльская малітва", "Час сэканд хэнд".
Уручалі прэмію Святлане Аляксандраўне з фармулёўкай «за яе шматгалосную творчасць – помнік пакуты і мужнасці ў наш час».
– Ваша творчасць не пакінула абыякавымі не толькі беларусаў, але і чытачоў у многіх краінах свету, – павіншаваў лаўрэата Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка.
Алексіевіч у адказ прызналася ў любові да Беларусі і адзначыла, што перамога гэтая – не толькі яе, але і ўсяго народа і краіны.
Творчасць Святланы Алексіевіч выклікае неадназначныя водгукі. Адны па яе кнігах здымаюць фільмы і ставяць спектаклі, іншыя лічаць пісьменніцу рупарам постсавецкіх традыцый. Ёй прыпісваюць вынаходніцтва новага жанру ў літаратуры – рамана–споведзі ад асобы канкрэтнага чалавека. Сама Алексіевіч у інтэрв'ю сказала, што марыць сабраць сотню гісторый, расказаных 50 жанчынамі і 50 мужчынамі, каб атрымаўся аповед пра душэўных перажываннях сведак жыцця і падзенні савецкай імперыі.
«Самае цікавае цяпер – не палітыка, ня перадзел свету, а вось гэта прастора маленькага чалавека. Але ў той жа час праз гэта прастора высвечваецца і наша культура, і наша гісторыя ».
Мы пазнаёмімся з біяграфіяй і творчасцю першага беларускага нобелеўскага лаўрэата па літаратуры.
1. Нобелеўская прэмія па літаратуры
Нобелеўская прэмія па літаратуры (швед. Nobelpriset i litteratur) – самая прэстыжная літаратурная прэмія міру, штогод ўручаецца Нобелеўскім фондам за дасягненні ў галіне літаратуры. Адна з пяці прэмій, створаных па волі Альфрэда Нобеля ў 1895 годзе, якая ўручаецца з 1901 года [5].
Паводле завяшчання Альфрэда Нобеля, прэмія па літаратуры ўручаецца аўтару, які стварыў найбольш значны літаратурны твор ідэалістычнай накіраванасці. Лаўрэатамі Нобелеўскай прэміі па літаратуры, як правіла, становяцца пісьменнікі з сусветным імем, прызнаныя ў сябе на радзіме і за яе межамі. Першая Нобелеўская прэмія па літаратуры была ўручана 10 снежня 1901 года – у дзень смерці Альфрэда Нобеля. З тых часоў дата цырымоніі ўзнагароджання не мяняецца.
Першая Нобелеўская прэмія па літаратуры была прысуджана французскаму паэту і эсэіст Рэнэ Франсуа Арман Прудом «За выбітныя літаратурныя дабрачыннасці, асабліва за высокі ідэалізм, мастацкую дасканаласць, а таксама за незвычайнае аб'яднанне душэўнасці і таленту, пра што сведчаць яго кнігі». Гэтая ўзнагарода знаходзіцца ў падпарадкаванні Нобелеўскага фонду і па праве лічыцца самай прэстыжнай узнагародай у літаратуры.
Намінаваць на прэмію па літаратуры могуць члены Шведскай акадэміі, іншых акадэмій, інстытутаў і таварыстваў з падобнымі задачамі і мэтамі, прафесары літаратуры і лінгвістыкі вышэйшых навучальных устаноў, лаўрэаты Нобелеўскай прэміі ў галіне літаратуры, старшыні аўтарскіх саюзаў, якія прадстаўляюць літаратурную творчасць у розных краінах. Пасля таго, як усе заяўкі пададзены, Нобелеўскі камітэт праводзіць адбор кандыдатаў i прадстаўляе iх Шведскай акадэміі, адказнай за вызначэнне лаўрэата.
2. Біяграфія пісьменніцы
Святлана Аляксандраўна Алексіевіч нарадзілася ва ўкраінскім горадзе Івана–Франкоўску (тады г. Станіслаў) 31 мая 1948 года. Сям'я пісьменніцы інтэрнацыянальная. Бацька нарадзіўся ў Беларусі, мама ва Украіне. Пасля дэмабілізацыі галава сям'і перавёз родных у Беларусь, у Гомельскую вобласць. Там Святлана Алексіевіч ў 1965 годзе скончыла школу і паступіла ва ўніверсітэт, выбраўшы факультэт журналістыкі. У 1972 году будучая пісьменніца атрымала дыплом Беларускага дзяржаўнага універсітэта [3].
Працоўная біяграфія Святланы Алексіевіч пачалася з працы ў школе. Спачатку яна працавала выхавацелькай у школе–інтэрнаце, потым выкладала дзецям гісторыю і нямецкую мову ў Мазырскім раёне. Пісьменніцтва даўно вабіла Алексіевіч, і яна ўладкавалася карэспандэнтам у раённую газету «Прыпяцкая праўда» ў Нароўлі. Затым перайшла ў іншае выданне – «Маяк камунізму» ў адным з райцэнтраў Брэсцкай вобласці. У 1973–1976 гадах працавала ў беларускай «Сельскай газеце», у 1976–1984 гадах – кіраўнік аддзела нарыса і публіцыстыкі часопіса «Нёман». Там Алексіевіч працавала да 1984 года [4].
У 1983 годзе па рэкамэндацыі А. Адамовіча, Я. Брыля, В. Быкава і В. Віткі прынятая ў Саюз пісьменнікаў СССР.
З пачатку 2000–х Святлана Алексіевіч жыла за мяжой, спачатку ў Італіі, потым у Францыі і Германіі. C 2013 гады зноў жыве ў Беларусі.
Сябра Рады (Рады) Саюза беларускіх пісьменнікаў, віцэ–прэзідэнт Міжнароднага ПЭН–клуба, з 26 кастрычніка 2019 года – старшыня Беларускага ПЭН–цэнтра [7].
3. Творчасць і погляды Святланы Алексіевіч
Літаратурную дзейнасць Алексіевіч пачала ў 1975 годзе як празаік-дакументаліст. Святлана Алексіевіч працуе ў жанры нон-фікшн. Усе яе кнігі заснаваныя на рэальных дыялогах з людзьмі, наўпрост звязанымі з тэматыкай творы аўтара. Святлана Алексіевіч працуе ў мастацка-дакументальным жанры. Сярод сваіх настаўнікаў яна называе Алеся Адамовіча і Васіля Быкава. Усе кнігі С. Алексіевіч заснаваныя на шматгадзінных інтэрв'ю з людзьмі, якія перажылі нейкую складаную падзею або штосьці здаралася з іх роднымі і блізкімі [6].
Святлана Аляксандраўна Алексіевіч кажа, што на кожную кнігу сыходзіла ад 4 да 7 гадоў жыцця. У перыяд напісання яна сустракалася і размаўляла з сотнямі людзей, сведкамі падзей, пра якія распавядаецца ў творах. Гэтыя людзі, як правіла, мелі вельмі складаны лёс: прайшлі сталінскія лагеры, рэвалюцыі, ваявалі на розных войнах ці выжылі ў чарнобыльскай катастрофы.
Першая кніга, з якой пачынаецца творчая біяграфія Святланы Алексіевіч – «Я з'ехаў з вёскі», выкрывае стаўленне дзяржавы да сельскіх жыхароў. Выданне падрыхтавалі да друку яшчэ ў сярэдзіне 70-х, але да чытача кніга так і не дайшла. Друкарскі набор забараніла партыйнае кіраўніцтва, а пазней і сама аўтарка адмовілася ад публікацыі. Гэта своеасаблівы збор маналогаў жыхароў беларускай вёскі, якія пераехалі ў горад.
4. Крытыка і стаўленне да нобелеўскай лаўрэаткі
Меркаванні экспертаў, чытачоў і прэсы пра кнігі Святланы Алексіевіч разыходзяцца: адны лічаць, што творы Алексіевіч падымаюць складаныя філасофскія пытанні, іншыя называюць аўтара спекулянткі. Аднак не толькі творчасць, але і выказванні самой Святланы Алексіевіч рэгулярна выклікаюць рэзананс у грамадстве.
Постаць Святланы Алексіевіч і яе творчыя дасягненні выклікалі хвалю абмяркоўвання ў грамадстве. Назіраўся шырокі спектр рэакцый на атрыманне Нобелеўскай прэміі, у тым ліку а вядомых людзей, дзеячаў культуры.
Пісьменніца і літаратурны крытык Людміла Рублеўская адзначыла, што для яе перамога Святланы стала нават асабістай радасцю. Яна выказвае думку, што самае вялікае умення Алексіевіч заключана ў выдатнай мастацкай працы з урыўкамі чужых лёсаў рэальных людзей, якія складваюцца ў цэльныя творы. Людмілы Рублеўская называе аўтара чалавекам, які бярэ на сябе смеласць гаварыць тое, у што рэальна верыць. Яна ўпэўнена, што кожная кніга Святланы Алексіевіч мела велізарны ўплыў на грамадства, выклікаючы ў кагосьці захапленне, а кагосьці вымушала па–новаму паглядзець на свет і змушала да духоўнай і інтэлектуальнай працы [1].
Старшыня Таварыства беларускай мовы імя Францішка Скарыны Алег Трусаў выказаў неадназначную пазіцыю. Як палітык ён павіншаваў Алексіевіч з такім дасягненнем, а як дзеяч па адраджэнню і развіццю беларускай мовы ён асуджае тое, што Святлана піша толькі на рускай мове [1].
Заключэнне
Сімвалічна, што сваю Нобелеўскую лекцыю Святлана Алексіевіч скончыла такімі словамі: "У мяне тры дома: мая беларуская зямля, радзіма майго бацькі, дзе я пражыла ўсё жыццё, Украіна, радзіма маёй маці, дзе я нарадзілася, і вялікая руская культура, без якой я сябе не ўяўляю. Яны мне ўсе дорагі ".
Літаратурным дэбютам Алексіевіч стаў твор "Я з'ехаў з вёскі», напісаная ў 1975-м, а першай апублікаванай кнігай стала "У вайны не жаночы твар", напісаная ў 1983 годзе. Далей былі "Апошнія сведкі: кніга недзіцячых апавяданняў" 1985 года, "Цынкавыя хлопчыкі", напісаныя ў 89–м.
У дзевяностых выйшлі кнігі «Зачараваныя смерцю» (1993 г.) і "Чарнобыльская малітва" (1997), агульны тыраж замежных выданняў якой склаў больш за чатыры мільёны асобнікаў. Акрамя таго, у канцы 90–х гадоў Алексіевіч пачатку кнігу «Цудоўны алень вечнага палявання», над якой вядзе працу да гэтага часу. У 2013 годзе свет убачыла апошняя на дадзены момант кніга "Час сэканд хэнд» ( «Канец чырвонага чалавека»). Творы Алексіевіч прысвечаны жыццю позняга СССР і постсавецкай эпохі, прасякнуты пачуццямі спагады і гуманізму.
Акрамя Нобелеўскай прэміі 2015 г. на рахунку Святланы Алексіевіч мноства замежных узнагарод: прэмія Рэмарка, Нацыянальная прэмія крытыкі, прэмія Курта Тухольскага "За мужнасць і годнасць у літаратуры», Лейпцыгскі кніжная прэмія "За ўклад у еўрапейскае ўзаемаразуменне", нямецкая прэмія "За лепшае палітычную кнігу ", прэмія імя Гердэра. У 2013 годзе Алексіевіч стала лаўрэатам Міжнароднай прэміі міру нямецкіх кнігагандляроў.
Кнігі пісьменніцы выдаваліся ў 19 краінах свету, у тым ліку ЗША, Германіі, Вялікабрытаніі, Японіі, Швецыі, Францыі, Кітаі, В'етнаме, Балгарыі, Індыі. Святлана Алексіевіч аўтар сцэнарыяў 21 дакументальнага фільма і трох п'ес.
1. "Светлана — проект исключительно самой себя". Как отреагировали деятели культуры на победу Алексиевич [Электронны рэсурс]. – Рэжым доступа: https://news.tut.by/society/467784.html.
2. Алексиевич, С. «Я поняла, почему молчит народ». Интервью Deutsche Welle. [Электронны рэсурс]. – Рэжым доступа: http://noblit.ru/node/3424.
3. Алексиевич, Светлана Александровна [Электронны рэсурс]. – Рэжым доступа: https://ru.wikipedia.org.
4. Асабісты сайт Святланы Алексіевіч [Электронны рэсурс]. – Рэжым доступа: http://alexievich.info/.
5. Афіцыйны сайт Нобелеўскай прэміі па літаратуры [Электронны рэсурс]. – Рэжым доступа: https://www.nobelprize.org.
6. Женское лицо белорусской литературы: Светлана Алексиевич отмечает юбилей[Электронны рэсурс]. – Рэжым доступа: https://sputnik.by/culture/20180531/1035734127/svetlana–aleksievich–yubilej.html.
7. Светлана Алексиевич — о своих корнях, русском мире и Нобелевской премии [Электронны рэсурс]. – Рэжым доступа: https://news.tut.by/culture/467758.html.
8. Светлана Алексиевич получила Нобелевскую премию по литературе – первую в истории Беларуси [Электронны рэсурс]. – Рэжым доступа: https://news.tut.by/culture/467702.html. –
9. Светлана Алексиевич: "Время надежды сменилось временем страха" [Электронны рэсурс]. – Рэжым доступа: https://www.dw.com/ru.
Работа защищена на оценку "9" без доработок.
Уникальность свыше 40%.
Работа оформлена в соответствии с методическими указаниями учебного заведения.
Количество страниц - 18.
В работе также имеется следующее приложение:
Дадатак 1 Цытаты з кніг Святланы Алексіевіч.
Не нашли нужную
готовую работу?
готовую работу?
Оставьте заявку, мы выполним индивидуальный заказ на лучших условиях
Заказ готовой работы
Заполните форму, и мы вышлем вам на e-mail инструкцию для оплаты