Name: Вывучэнне творчасці Максима Багдановіча на уроках беларускай літаратуры ва установах агульнай сярэдняй адукацыи
Brand: Зачётка
SKU: 96221
Price: 251.00 BYN
Availability: InStock
Rating: 4.4 (24 reviews)

БГУ (Белорусский государственный университет)

Диплом

на тему: «Вывучэнне творчасці Максима Багдановіча на уроках беларускай літаратуры ва установах агульнай сярэдняй адукацыи»

по дисциплине: «Методика преподавания белорусской литературы в средней школе»

2020

251.00 BYN

Вывучэнне творчасці Максима Багдановіча на уроках беларускай літаратуры ва установах агульнай сярэдняй адукацыи

Тип работы: Диплом

Дисциплина: Методика преподавания белорусской литературы в средней школе

Работа защищена на оценку "8" с одной доработкой.

Уникальность свыше 40%.

Работа оформлена в соответствии с методическими указаниями учебного заведения.

Количество страниц - 49.

В работе также имеются следующие приложения:

ДАДАТАК А План-канспект урока беларускай літаратуры ў V класе

ДАДАТАК Б План-канспект урока беларускай літаратуры ў VII класе па вершу

ДАДАТАК В Вянок Максіма Багдановіча. Конкурс чытальнікаў у VIII класе

ДАДАТАК Г План-канспект урока беларускай літаратуры ў IX класе

Оформить заказ

УВОДЗІНЫ

ГЛАВА 1 ТЭАРЭТЫЧНЫЯ АСПЕКТЫ ВЫВУЧЭННЯ М. БАГДАНОВІЧА

1.1 ТВОРЧЫЯ АСПЕКТЫ ВЫВУЧЭННЯ М. БАГДАНОВІЧА Ў КРЫТЫЦЫ І ЛІТАРАТУРЫ

1.2 МЕТАДЫЧНЫЯ ПАТРАБАВАННІ ПА ВЫВУЧЭННЮ ТВОРЧАСЦІ М. БАГДАНОВІЧА ВА ЎСТАНОВАХ АГУЛЬНАЙ СЯРЭДНЯЙ АДУКАЦЫІ

1.3 ПСІХОЛАГА-ПЕДАГАГІЧНЫЯ ПЕРАДУМОВЫ ЎСПРЫМАННЯ ЛІРЫЧНЫХ ТВОРАЎ М. БАГДАНОВІЧА ВУЧНЯМІ 5-9 КЛАСАЎ УСТАНОЎ АГУЛЬНАЙ СЯРЭДНЯЙ АДУКАЦЫІ

ГЛАВА 2 ВЫВУЧЭННЕ ТВОРЧАСЦІ М. БАГДАНОВІЧА Ў ПРАГРАМНЫМ КУРСЕ ПА ВУЧЭБНЫМ ПРАДМЕЦЕ «БЕЛАРУСКАЯ ЛІТАРАТУРА» Ў V-IX КЛАСАХ ВА ЎСТАНОВАХ АГУЛЬНАЙ СЯРЭДНЯЙ АДУКАЦЫІ

2.1 АНАЛІЗ ВУЧЭБНА-МЕТАДЫЧНАГА КОМПЛЕКСУ ПА БЕЛАРУСКАЙ ЛІТАРАТУРЫ Ў АСПЕКТАХ ВЫВУЧЭННЯ ТВОРЧАСЦІ М. БАГДАНОВІЧА

2.2 РЭАЛЬНАЯ АЦЭНКА ВЕДАЎ ВУЧНЯЎ ПРА ТВОРЧАСЦЬ М. БАГДАНОВІЧА

ЗАКЛЮЧЭННЕ

СПІС ВЫКАРЫСТАНЫХ КРЫНІЦ

ДАДАТКІ

УВОДЗІНЫ

Імя Максіма Багдановіча назаўсёды ўпісана ў беларускую літаратуру. Самы вобраз яго – невычэрпная крыніца творчасці для жывапісцаў, скульптараў, музыкантаў, паэтаў. Любоў да бацькаўшчыны жывіла вычокае натхненне паэта, давала яму сілы здзейсніць свой пісьменніцкі і грамадзянскі подзвіг.

Вуснамі Я.Коласа, З. Бядулі, К. Чорнага выказана ўсенародная любоў і пашана да таленавіцейшага беларускага паэта М. Багдановіча.

Багдановіч-паэт – адна з найяскравейшых і надзвычай своеасаблівых з’яў у беларускай літаратуры. Разам з гэтым ён належыць да тых людзей, якія ўвасаблялі ў сваёй дзейнасці дружбу трох культур – беларускай, украінскай, рускай.

Геніяльнае пачуццё мастака дапамагло яму спазнаць красу і сілу беларускага слова, адчуць праз яго самую душу народа, палюбіць яго вялікай і балючай любоўю і аддаць яму да рэшты сваё наўздзіў шчодрае сэрца песняра і грамадзяніна.

Пры жыцці М. Багдановіча выйшла толькі адна, даволі сціплая па памеру кніжачка вершаў – «Вянок». Але кветкі, сабраныя ў тым вянку, не завялі. Наадварот, з гадамі, з дзесяцігоддзямі яны ззяюць усё ярчэй. Да яго неўміручых твораў, як да крыніцы, цягнецца ўсё больш людзей, і ўсё большая да яго пашана і ўдзячнасць нашчадкаў.

Паэзія М. Багдановіча шырока вядома за межамі Беларусі; яна перакладзена на рускую, украінскую, польскую, чэшскую, англійскую мовы. Менавіта гэтыя акалічнасці абумовілі выбар тэмы і актуальнасць даследавання.

Аб’ект даследавання: методыка выкладання беларускай літаратуры, а прадмет – асаблівасці вывучэння творчасці М. Багдановіча ў V-IX класах.

Мэта работы: вызначыць асаблівасці вывучэння творчасці М. Багдановіча ў V-IX класах. Для вырашэння дадзенай мэты былі пастаўлены наступныя задачы:

1. Апісаць тэарэтычныя аспекты вывучэння творчасці М. Багдановіча.

2. Прааналізаць творчасць М. Багдановіча ў праграмным курсе па вучэбным прадмеце «Беларуская літаратура» ў V-IX класах ва ўстановах агульнай сярэдняй адукацыі.

Метады даследавання: апісальны, супастаўляльны, рэтраспектыўны аналіз навукова-метадычнай літаратуры.

Метадалагічнай асновай вывучэння творчасці М. Багдановіча сталі працы М.Грынчык, А.Лойкі, В.Рагойшы, І.Я. Навуменкі і В.Я. Ляшук.

Навуковая навізна даследавання характарызуецца сістэматызацыяй матэрыялу, прысвечанага вывучэнню творчасці Максіма Багдановіча на уроках беларускай літаратуры ва установах агульнай сярэдняй адукацыі.

Структура работы падпарадкавана вырашэнню пастаўленых задач і складаецца з уводзінаў (аргументуецца выбар тэмы і актуальнасць, сфармуліраваны аб’ект, прадмет, мэта і задачы, прыведзены метады і навуковая навізна), дзвюх глаў (апісаны тэарэтычныя аспекты вывучэння творчасці М. Багдановіча, прааналізавана творчасць М. Багдановіча ў праграмным курсе па вучэбным прадмеце «Беларуская літаратура» ў V-IX класах ва ўстановах агульнай сярэдняй адукацыі), заключэння (прыводзяцца вынікі даследавання), спіса выкарыстаных крынік і дадаткаў (уключаюць метадычныя распрацоўкі вучэбных заняткаў, прысвечаных творчасці М. Багдановіча).

Практычная значнасць работы: матэрыялы даследавання могуць у далейшым прымяняцца настаўнікамі беларускай мовы і літаратуры ў навучальным працэсе ўстаноў адукацыі (навучальныя заняткі, факультатыўныя заняткі, пазакласныя мерапрыемствы, семінарскія і лекцыйныя заняткі і інш).

ГЛАВА 1 ТЭАРЭТЫЧНЫЯ АСПЕКТЫ ВЫВУЧЭННЯ М. БАГДАНОВІЧА

1.1 Творчыя аспекты вывучэння М. Багдановіча ў крытыцы і літаратуры

Вывучэнне творчасці М. Багдановіча пачалося ў беларускай савецкай літаратуры. У 1966 годзе выйшла мааграфія А.А. Лойкі «Максім Багдановіч», якая паклала пачатак развіццю філалагічнай навукі пра пісьменніка – багдановічазнаўства. Нягледзячы на тое, што манаграфія напісана «з артадаксальных савецкіх пазіцый», у ёй характарызуецца значэнне крытычных прац Г. Бярозкіна, а таксама навуковы ўклад А. Кабаковіча. А. Кабаковіч у сваім артыкуле, прысвечанаму манаграфіі А.А. Лойкі, назваў аўтар «адным з самых значных даследаванняў у галіне багдановічазнаўства». Згодна аўтару, даследчык прапанаваў наватарскае, канцэптуальна-навуковае асэнсаванне творчасці Багдановіча, усебакова, грунтоўна разгледзеў яго спадчыну [29, с. 201].

Вялізная колькасць матэрыялаў, прысвечанай дзейнасці М. Багдановіча, утрымліваецца ў розных энцыклапедыях. На наш погляд, навукова неабгрунтаванымі і таксама ў значнай ступені суб'ектыўнымі выглядаюць многія матэрыялы энцыклапедыі, якія патрабавалі ад аўтараў узважаную і аналітызму. Так, артыкул «Англійская літаратура і М. Багдановіч» цалкам пабудаваны на адвольным збліжэнні. У артыкуле падкрэсліваецца, што як і О. Уайльд, М. Багдановіч надае паняццям прыгажосці і мастацтва статус найвышэйшых каштоўнасцяў, а таксама падкрэслівае выбранасць творцы, а галоўнае пытанне, якое ўзнікае пры знаёмстве з гэтай сентэнцыяй, – чаму менавіта як О. Уайльд? – захоўваецца ў дачыненні да ўсіх наступных супастаўленняў. Чаму, як У.Б. Ейтс, М. Багдановіч выкарыстоўвае міфалагічныя і фальклорныя вобразы? Чаму менавіта гэтых «паэтаў збліжае і патрыятычны пафас, занепакоенасць лёсам Бацькаўшчыны»? Гарадская лірыка М. Багдановіча, як аказалася, адсылаецца да О. Уайльда, які стварыў вобраз брытанскай сталіцы і нават спалучэнне «месяц залаты» ўзводзіцца да англійскага эстэтызма.

Невывераннасць матэрыялаў, прыкрая у такой важнай працы, як энцыклапедыя, прывяла да вялікай колькасці фактычных недакладнасцяў, акрамя таго што ў тэксце нямала памылак друку, няўзгодненых або няскончаных сказаў. Удакладнення патрабавалі звесткі, прыведзеныя ў артыкуле, прысвечанай Адаму Глобусу, сучаснаму беларускаму пісьменніку і мастаку. Яго заслугай названа ўсталяванне таго факту, што Багдановіч не перакладаў японскія танка, а сам пісаў лірыку ў гэтай форме. Тое, што чатыры «Японскія песні» М. Багдановіча з'яўляюцца арыгінальнымі, усталяваў Н.І. Лапідус (1914-?), аўтар кандыдацкай дысертацыі «Максім Багдановіч як крытык і перакладчык» (манаграфія была выдадзена ў 1957 г.). Артыкул вучонага 1988 года, у якой змяшчаюцца гэтыя звесткі, шырока вядомы, а ў артыкуле энцыклапедыі «Песні» (пра вершаваным цыкле М. Багдановіча, куды ўвайшлі паэтычныя пераймання фальклорным творам розных народаў, у тым ліку і японская танка) першынство Н.І. Лапідуса справядліва адзначана [27, с. 25-26].

Вольны пераклад М. Багдановіча «Песні пра князя Ізяслава Полацкага» датуецца 1911 годам. Поўная назва перакладу мае падзагаловак: «З Слова пра Ігараў паход», які ў энцыклапедыі не прыводзіцца. Некаторыя літаратуразнаўцы лічаць, што першай журналісцкай публікацыяй А. Фета, прызнанага паэта сярэбранага стагоддзя, была нататка пра М. Багдановіча «У нядзелю, 7 сакавіка». На самой справе, яна такой не з'яўлялася. Характэрна, што на гэтую недакладнасць рэдакцыі паказвала сама аўтар артыкула В.Ю. Жыбуль ў перыяд падрыхтоўкі энцыклапедыі, аднак матэрыял выйшаў без патрэбных зменаў.

2.1 Аналіз вучэбна-метадычнага комплексу па беларускай літаратуры ў аспектах вывучэння творчасці М. Багдановіча

На сённяшні дзень настаўнікам беларускай літаратуры пры вывучэнні творчасці М. Багдановіча прапанавана вялізная колькасць вучэбна-метадычных матэрыялаў.

Так, для V-IX класаў у 2012 годзе пад рэдакцыяй І.М. Гоўзіч баў выдадзены зборнік творчых заданняў для тэматычнага кантролю. Прапанаваныя ў зборніку творчыя заданні могуць быць выкарыстаны настаўнікам для ажыццяўлення розных відаў кантролю і ацэнкі якасці засваення вучнямі асноўнага вучэбнага матэрыялу і дынамікі змяненняў узроўню сфарміраванасці ў іх вопыту літаратурна-творчай дзейнасці.

У 2019 годзе В.У. Праскаловічам і Т.У. Логінавай быў выдадзены зборнік дыдактычных і дыягнастычных матэрыялаў для V класа. Дапаможнік змяшчае метадычныя парады па арганізацыі ўрокаў па беларускай літаратуры ў 5 класе. Прапанаваныя матэрыялы дапамогуць настаўніку паспяхова рэалізаваць асноўныя патрабаванні вучэбнай праграмы, па-сапраўднаму цікава, змястоўна, насычана праводзіць урокі беларускай літаратуры, будуць садзейнічаць фарміраванню літаратурнай, культуралагічнай, камунікатыўнай кампетэнцый вучняў, развіццю творча-эстэтычных здольнасцей пяцікласнікаў.

У кнізе М.В. Жуковіча ідзе размова аб павышэнні эфектыўнасці выкладання беларускай мовы і літаратуры шляхам творчага выкарыстання разнастайных рацыянальных прыёмаў на сучасным уроку ў агульнаадукацыйнай установе, якія прыводзяць да гарантаванага дасягнення педагагічных мэт. Настаўнік-філолаг мае мажлівасць пазнаёміцца з асаблівасцямі канструявання і арганізацыяй правядзення нетрадыцыйных заняткаў па форме, з фарміраваннем у школьнікаў матывацыі да навучання, выкарыстаннем асобасна-арыентаванага навучання і інфармацыйна-камп’ютэрных тэхналогій

У дапаможніку раскрываюцца асаблівасці зместу і структуры вучэбнага дапаможніка для VII класа «Беларуская літаратура» (аўтары М. А. Лазарук, Т. У. Логінава), даецца кароткі аналіз мастацкіх твораў, прапануюцца разнастайныя прыёмы арганіза цыі дзейнасці вучняў на ўроках.

Дапаможнік будзе карысны настаўнікам пры пад рыхтоўцы да ўрокаў па беларускай літаратуры.

Прыводзячы характарыстыку вучэбных выданняў, варта адзначыць, што ў 2019/2020 навучальным годзе будуць выкарыстоўвацца новыя вучэбныя дапаможнікі па беларускай літаратуры ў IX класе (аўтары: В.У. Праскаловіч і інш.; пад рэд. В.У. Праскаловіч, В.П. Рагойшы) [5, с. 2-4].

Асаблівасці новых вучэбных дапаможнікаў заключаюцца ў:

1. Адборы і прад’яўленні мінімальна неабходнага і дастатковага матэрыялу для якаснай адукацыі па вучэбным прадмеце.

2. Наяўнасці заданняў, якія накіраваны на развіццё асобасных, метапрадметных і прадметных кампетэнцый вучняў.

3. Рэалізацыі навігацыйнай функцыі: наяўнасць спасылак на кампаненты ВМК па вучэбным прадмеце, у прыватнасці, электронны адукацыйны рэсурс.

Вучэбны матэрыял, які выкладзены ў новых вучэбных дапаможніках, цалкам адпавядае вучэбным праграмам і дастатковы для атрымання адзнак, якія адпавядаюць усім пяці ўзроўням засваення вучэбнага матэрыялу. Настаўнік мае магчымасць выбару творчых заданняў, якія адпавядаюць пазнавальным магчымасцям вучняў.

ЗАКЛЮЧЭННЕ

Такім чынам, аўтарам былі паспяхова выкананы пастаўленыя задачы даследавання. У выніку былі сфармуляваны наступныя высновы:

Пачатак вывучэння творчасці М. Багдановіча звязаны з публікацыяй манаграфіі А. Лойкі ў 1966 годзе. Вялізная колькасць матэрыялаў, прысвечанай дзейнасці М. Багдановіча, утрымліваецца ў розных энцыклапедыях. Барсток М.М., лічыў шо паэзія М. Багдановіча звернута да чалавечай душы, змагаецца за высокія ідэалы сэрцам грамадзяніна, працаўніка. Класік беларускай літаратуры Я. Колас лічыў, што М. Багдановіч заняў пачэснае месца у нашай маладой паэзіі высока як таленавіты паэт і майстар паэтычнай формы. Максім Гарэцкі выдзяляў Багдановіча сярод нашаніўцаў, называючы яго патам-інтэлігентам і чалавекам з вялікай адукацыяй. У сваю чаргу У. Конан у таленавітай натурыМ. Багдановіча вельмі добра аб’ядналіся бліскучыя здольнасці мысліцеля і паэт. Погляды Багдановіча на гісторыю Беларусі ў свой час адразу звярнулі на сябе ўвагу лепшых гiсторыкаў.

Асноўнымі метадычнымі патрабаваннямі па вывучэнню творчасці М. Багдановіча ва ўстановах агульнай сярэдняй адукацыі павінны з’яўляюцца: сістэматызацыя матэрыяла ў тэматычныя блокі, выкарыстанне жанрава-тэматычнага падыходу, выкарыстанне ў кожным класе прыёма выразнага чытання паэзіі, выкарыстанне творчых заданняў, падрабязны аналіз твораў вучнямі пад кіраўніцтвам настаўніка, прымяненне разнастайных формаў арганізацыі вучэбных заняткаў (семінары, дыспуты, чытацкія канферэнцыі і г. д.), прымяненне міжпрадметных сувязей і інш.

Да псіхолага-педагагічных перадумоў успрымання лірычных твораў М. Багдановіча вучнямі 5-9 класаў устаноў агульнай сярэдняй адукацыі адносяцца назіранні над мастацкай формай (дапамагаюць ўвесці вучняў ва ўнутранае ўтрыманне лірычнага твора, раскрыць строй думак і пачуццяў паэта), зрух у эстэтычнай падрыхтоўцы вучняў-старшакласнікаў, кантроль выкарыстання твораў выяўленчага і музычнага мастацтва падчас вывучэння лірычных твора і інш.

Пры вывучэнні творчасці М. Багдановіча прапанавана вялізная колькасць вучэбна-метадычных матэрыялаў: творчыя заданні для тэматычнага кантролю, дыдактычныя і дыягнастычныя матэрыялы, серыя кніг «Школьная бібліятэка» і «Кампетэнтнасны падыход», экскурсіі ў літаратурны музей Максіма Багдановіча і інш.

Падводзячы вынікі апыту, мы можам зазначыць, што вучні 5 класа добра знаёмы з творчасцю М. Багдановіча, яны цікавяцца яго жыццёвым і творчым лёсам.

1. Адукацыйны стандарт вучэбнага прадмета «Беларуская літаратура» (I-IX) // Роднае слова. – 2009. – №8. – С. 96-100.

2. Аскірка, В. Вывучэнне біяграфій пісьменнікаў з выкарыстаннем камп’ютэрных тэхналогій: на прыкладзе біяграфіі Максіма Багдановіча. ХІ класс / В. Аскірка // Роднае слова. – 2007. – № 4. – С. 44 – 45.

3. Багдановіч, І. Мастацкая апалогія хараства: феномен Максіма Багдановіча / І.Багдановіч // Багдановіч І. Авангард і традыцыя. Бел. паэзія на хвалі нац. адраджэння. – Мн.: Бел. навука, 2001. – С. 171-193.

4. Барсток, М. Максім Багдановіч у школе / М. Барсток. – Мінск: Народная асвета, 1974. – 96 с.

5. Беларуская літаратура. IX клас // Вучэбныя праграмы па вучэбных прадметах для ўстаноў агульнай сярэдняй адукацыі з беларускай мовай навучання і выхавання. IХ клас. – Мінск : Нац. ін-т адукацыі, 2019.

6. Беларуская літаратура. VІІ клас // Зборнік вучэбных праграм для VІІ класа ўстаноў агульнай сярэдняй адукацыі з беларускай мовай навучання і выхавання. – Мінск : Нац. ін-т адукацыі, 2017.

7. Беларуская літаратура. VІІІ клас // Зборнік вучэбных праграм для VІІІ класа ўстаноў агульнай сярэдняй адукацыі з беларускай мовай навучання і выхавання. – Мінск : Нац. ін-т адукацыі, 2018.

8. Беларуская мова і літаратура: 5–6-я класы: прыкладнае каляндарна-тэматычнае планаванне: дапаможнік для настаўнікаў устаноў агульнай сярэдняй адукацыі: / Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь; [С. А. Язерская, Л. К. Цітова]. – Мінск: Нацыянальны інстытут адукацыі: Аверсэв, 2018. – 122 с.

9. Богданова, О.Ю. Методика преподавания литературы / О.Ю. Богданова, С.А. Леонов, В.Ф. Чертов. – Москва: Академия, 2000. – 400 с.

10. Бярозкін, Р. Чалавек напрадвесні / Р.Бярозкін. – Мн.: Нар. асвета, 1986. – 176 с.

11. Бярозкін, Р. Чалавек напрадвесні: расказ пра Максіма Багдановіча: Для ст. шк. узросту / Пер. з рус. Ю. М. Канэ; Маст. У. М. Вішнеўскі. – Мн.: Нар. асвета, 1986. – 103 с.

12. Вучэбная праграма для ўстаноў агульнай сярэдняй адукацыі з беларускай рускай мовамі навучання. Беларуская літаратура V-XI класы. – Мінск: НІА, 2012. – 128 с.

13. Вучэбныя праграмы для ўстаноў агульнай сярэдняй адукацыі з беларускай і рускай мовамі навучання і выхавання. Беларуская мова. Беларуская літаратура. V–IX класы. – Мінск : Нац. ін-т адукацыі, 2017.

14. Выготский, Л.С. Психология / Л.С. Выготский. – Москва: ЭКСМО-ПРЕСС, 2000. – 1008 с.

15. Гілевіч, Н. З друкарні Марціна Кухты / Н. Гілевіч // Полымя. – 1966. – № 12. – С. 15-22.

16. Дылеўская, В.Ю. Псіхолага-педагагічнае абгрунтаване параўнальнага вывучэння літаратур у сярэдняй школе / Коммуникативная компетенция: Сб. Научных ст. / Под ред. Л.А. Муриной, Ф.М. Литвиненко. – Мн.:РИВШ БГУ, 2005. – №7. – 69 с. – С. 7-12.

17. Жыгалава, М. Максім Багдановіч у новай кнізе Цімафея Ліякумовіча / М. Жыгалава // Роднае слова. – 2017. – № 12. – С. 23-26.

18. Запрудскі, І. «Так казаў бы я…». Асэнсаванне творчасці М.Багдановіча / І.Запрудскі // Роднае слова. – 2004. – № 3. – С.14-17.

19. Івашын, В. Максім Багдановіч – паэт высокай мастацкай культуры / В.Івашын // Роднае слова. – 2001. – №12. – С. 5-8.

20. Кабаковіч, А.К. Паэзія Максіма Багдановіча: дыялектыка рацыянальнага і эмацыянальнага / А.К. Кабаковіч; Акадэмія навук Беларускай ССР, Інстытут літаратуры імя Я. Купалы / А.К. Кабаковіч. – Мінск: Навука і тэхніка, 1978. – 134 с.

21. Каваленка, В.В. Максім Багдановіч / В.В.Каваленка // Нарысы па гісторыі беларуска-рускіх літаратурных сувязей. У 4 кн. Кн. 2: Пачатак ХХ стагоддзя. 1890-1917. – Мн.: Навука і тэхніка, 1994. – С. 378-430.

22. Казлоўская, Т. «Здароў, марозны, звонкі вечар!»: Аналіз верша «Зімой» Максіма Багдановіча. V клас / Т. Казлоўская // Роднае слова. – 2006. – № 11. – С. 49.

23. Калугина, И.Ю. Возрастная психология: полный жизненный цикл развития человека: учебное пособие для студентов высших учебных заведений / И.Ю. Калугина, В.Н. Колюцкий. – Москва, 2001. – 315 с.

24. Конан, У. Святло паэзіі і цені жыцця: Лірыка Максіма Багдановіча / У. Конан. – Мінск : Маст. літ., 1991. – 208 с.

25. Кон, И.С. Пихология ранней юности: Кн. для учителя / И.С. Кон. – Москва, 1989. – 256 с.

26. Лапідус, Н. Максім Багдановіч – перакладчык / Н. Лапідус // Полымя. – 1959. – №7. – С. 24-29.

27. Лёсік, Я. Асноўны матыў у творчасці Максіма Багдановіча / Я.Лёсік // Полымя. – 1991. – № 12. – С. 177-189.

28. Лойка, А. А. Гісторыя беларускай літаратуры: дакастрычніцкі перыяд : падручнік для студэнтаў філалагічных факультэтаў ВНУ: у 2 ч. / А. А. Лойка . – 2-е выд., дапрац. і дап . – Мінск : Выш. шк., 1989 . – 341 с.

29. Лойка, А. Паэт нараджаецца не аднойчы /А.Лойка // Багдановіч М. Поўны збор твораў. У 3 т. Т. 1. – Мн.: Навука і тэхніка, 1992. – С.7-51.

30. Лугоўскі, А.І. Методыка выкладання беларускай літаратуры: вучэб.-метад. дапам. / А.І. Лугоўскі. – Мінск : БДПУ, 2007. – 92 с.

31. Ляшук, В.Я. Вывучэнне творчасці Максіма Багдановіча ў школе: дапам. для настаўнікаў / В.Я.Ляшук. – Мн.: Аверсэв, 2008. – 255 с.

32. Максим Богданович: энциклопедия / сост. И. В. Соломевич, Н. В. Трус; редкол.: Т. В. Белова (гл. ред. ) [и др. ]. – Минск: Белорус. энцикл. им. П. Бровки, 2011. – 211 с.

33. Максімовіч, В.А. Універсалізм творчасці Максіма Багдановіча / В.А.Максімовіч // Максімовіч В.А. Беларуская літаратура першай трэці ХХ стагоддзя. – Мн.: Бел. навука, 2006. – С. 94-102.

34. Мастацкі свет Максіма Багдановіча: адметнасць, шматграннасць, універсальнасць: зборнік навуковых артукулаў [Міжнароднай навуковай канферэнцыі, 15–16 снежня 2011 г., г. Мінск / рэдкалегія: В. Д. Старычонак (адказны рэдактар) і інш.]. – Мінск : БДПУ, 2012. – 395 с.

35. Мельнікава, А. Максім Багдановіч як класічны прадстаўнік паэзіі «чыстай красы» // Мельнікава, А. Беларуская літаратура 20 стагоддзя ў еўрапейскім кантэксце / А. Мельнікава. – Гомель: ГДУ імя Ф. Скарыны, 2007. – С.22 – 28.

36. Методыка выкладання беларускай літаратуры: вучэбны дапаможнік / Л.В. Асташонак, Г.С. Гарадко, Г.М. Ішчанка. – Мінск: ТАА «АСАР», 2002. – 416 с.

37. Міхайлаў, М.Р. Практыкум па методыцы выкладання беларускай літаратуры / М.Р. Міхайлаў. – Мінск: Вышэйшая школа, 1987. – 142 с.

38. Мушынскі, М.І. Класіка як арганічны складнік літаратурнага працэсу / М.І. Мушынскі // Сучасны літаратурны працэс: пісьменнік і жыццё : матэрыялы Рэсп. навук. канф., Мінск, 11 мая 2006 г. ; рэдкал.: І.Г. Баўтрэль [і інш.]. – Мінск, 2006. – С. 229–237.

39. Навуменка, І. Я. Максім Багдановіч / І.Я. Навуменка. – Мінск: Беларуская навука, 1997. – 141 с.

40. Навуменка, І. Максім Багдановіч / І.Навуменка // Гісторыя беларускай літаратуры ХХ стагоддзя. У 4 т. Т. 1 / Нац. акад. навук Беларусі. Ін-т імя Я. Купалы. – 2-е выд. – Мн.: Бел. навука, 2001. – С. 265-318.

41. Навуменка, І.Я. Вывучэнне творчасці Максіма Багдановіча ў школе: дапаможнік для настаўнікаў / І.Я.Навуменка, Т.І.Мароз. – Мн.: Бел. навука, 2001. – 154 с.

42. Праскаловіч, В.У. “Ад маленькага пісьменніка – вялікага да чытача…”. Структурна-змястоўная характарыстыка новых факультатыўных заняткаў па беларускай літаратуры / В.У. Праскаловіч // Роднае слова. – 2010. – №8. – С. 69-73.

43. Праскаловіч, В.У. Вывучэнне біяграфіі пісьменніка ў школе як метадычная праблема / В.У. Праскаловіч // Лекции по актуальным вопросам педагогики преподавания русской и белорусской литературы: пособие для студентов филологического вуза. – Минск: БГУ, 2003. – 114 с. – С. 43-57.

44. Прыкладнае каляндарна-тэматычнае планаванне па вучэбным прадмеце «Беларуская літаратура» для 10-11 класаў на 2015/2016 навучальны год. – Мінск: Аверсэв, 2014. – 114 с.

45. Пуйман, С.А. Педагогика. Основные положения курса / С.А. Пуйман. – Минск: ТетраСистемс, 2001. – 256 с.

46. Рагойша В.П. Паэтыка Максіма Танка: Культура вобраза. Характар верша. – Мінск: Выд. БДУ імя У.І. Леніна, 1968. – 228 с.

47. Руцкая, А.В. Методыка выкладання беларускай літаратуры: вучэбны дапаможнік / А.В. Руцкая, М.У. Грынько. – Мінск: Издательство Гревцова, 2010. – 184 с.

48. Стаховіч-Ларчанка, Р. «Буду сніць і днямі і начамі». Лірыка кахання М.Багдановіча / Р.Стаховіч-Ларчанка // Роднае слова. – 2000. – № 3. – С.98-104.

49. Столяренко, Л.Д. Психология: учебник дя вузов / Л.Д. Столяренко. – Санкт-Петербург: Лидер, 2006. – 592 с.

50. Стральцоў, М. Загадкі Багдановіча / М. Стральцоў. – Мінск: Беларусь, 1969. – 35 с.

51. Тарасюк, Л. Пад зоркай Венеры. Лірыка кахання ў паэзіі М.Багдановіча / Л.Тарасюк // Роднае слова. – 1997. – № 4. – С. 34-47.

52. Утлик, Э.П. Психология личности: учебное пособие для студентов вузов / Э.П, Утлик. – Москва: Академия, 2008. – 320 с.

53. Харламаў, І.Ф. Педагогіка: падручнік для педагагічных ВНУ / І.Ф. Халамаў. – Мінск: Універсітэцкае, 1996. – 511 с.

54. Чабан, Т. Космас «Вянка» / Т.Чабан // Багдановіч, М. Поўны збор твораў. У 3 т. Т. 1. – Мн.: Навука і тэхніка, 1992. – С.463-518.

55. Шпакоўскі, І.С. Краса ўзвышае чалавека… Канцэпцыя вышэйшай красы ў Максіма Багдановіча / І.С. Шпакоўскі // Мішчанчук М.І., Шпакоўскі І.С. Беларуская літаратура ХХ ст. – Мн.: Выш. шк., 2001. – С 238-241.

56. Янішчыц, Я. З Максімам Багдановічам / Я. Янішчыц // Максім Багдановіч. Пясняр чыстае красы : успаміны, артыкулы, прысвячэнні ; уклад. Т. Шэляговіч. – Мінск, 2011. – С. 226–232.

57. Літаратурны музей М. Багдановіча [Электронны рэсурс] // Афіцыйны сайт літаратурнага музея М. Багдановіча. – 2016. – Рэжым доступу: http://bagdanovich.museum.by/.

58. Музей Максима Богдановича [Электронный рэсурс] // Официальный сайт Гродненского историко-археологического музея. – 2018. – Режим доступа: https://museum-grodno.by/ru/muzej-maksima-bogdanovicha/.