Уводзіны
Падрыхтоўка Германіі да вайны з Савецкім Саюзам
Вынік
Спіс літаратуры
Уводзіны
Вайна – грамадска–палітычная з'ява, спецыфічны змест якой – узброеная барацьба груп (дзяржавы, партыі і інш.); працяг палітыкі гвалтам.
Акрамя ўзброенай барацьбы, дзеля дасягнення палітычных мэтаў вайны выкарыстоўваліся таксама эканамічныя, дыпламатычныя, ідэалагічныя і іншыя сродкі і адпаведныя ім формы барацьбы.
Галоўным і вызначальным спосабам вядзення вайны з'яўляюцца ўзброеныя сілы і іншыя ваенізаваныя сілы.
Аналіз міждзяржаўных і сацыяльна–класавых адносін перакананы, што Другая сусветная вайна ўзнікла выпадкова, а не з–за нейкіх непрадбачаных абставін альбо недахопаў асобных дзяржаўных дзеячоў. Яе карані – у глыбокіх супярэчнасцях, якія існавалі паміж вядучымі тады дзяржавамі. Складанае ўзаемадзеянне многіх фактараў – палітычнага, эканамічнага, ідэалагічнага – для вызначэння прычыны і характару вайны [1].
Асноўная віна за пачатак вайны ўскладзена на дзяржавы фашысцкага мілітарысцкага блока (у першую чаргу Германіі і Японіі). Прыход фашызму да ўлады ў Германіі і запуск яе агрэсіўнай праграмы стварылі небяспечную ачаг вайны ў Цэнтральнай Еўропе і прамую пагрозу пачатку Другой сусветнай вайны. Націскі ў сваіх глабальных планах выступаюць насустрач "фарпосту міжнароднага камунізму", гэта значыць супраць СССР, фашызму, прыняволенаму ў паняволенне і іншым краінам, усталяванню сусветнага панавання.
У стане "татальнай вайны" галоўныя суб'екты кідалі ўвесь свой эканамічны, прамысловы і навуковы патэнцыял для ваенных дзеянняў, знішчаючы размежаванне паміж грамадзянскімі і ваеннымі рэсурсамі. Вайна была адзначана масавымі стратамі мірных жыхароў, уключаючы Халакост (у выніку якога загінула каля 11 мільёнаў чалавек) і стратэгічныя бамбаванні прамысловых і населеных пунктаў, што прывяло да ацэнак агульнай колькасці ахвяр з 50 да 80 мільёнаў. Гэта зрабіла Другую сусветную вайну самым смяротным канфліктам у гісторыі чалавецтва [2].
Мэта: вызначыць асаблівасці падрыхтоўкі Германіі да вайны з Савецкім Саюзам.
Падрыхтоўка Германіі да вайны з Савецкім Саюзам
У Берліне пераканаліся, што агульны шлях да сусветнага панавання ляжыць праз агрэсію супраць СССР. Рост ваеннай і эканамічнай магутнасці СССР, узмацненне яго ўплыву ў міжнародных справах, скаванне агрэсіўных намераў Германіі не дазвалялі рызыкаваць уварваннем у Англію. Гітлер і ягоныя паплечнікі былі перакананы, што толькі ліквідаваўшы савецкую краіну, ён атрымае свабоду дзеянняў і пераможна завершыць не толькі барацьбу з Англіяй, але і адкрые шлях для далейшага заваявання свету. Нямецкія палітычныя лідэры ведаюць, што СССР – гэта не Польшча і не Францыя. Таму вядзецца актыўная работа па падрыхтоўцы вайны з Савецкім Саюзам. Асаблівая ўвага была нададзена ўдасканаленню ўзброеных сіл, усталяванню ваеннай вытворчасці, актывізацыі дыпламатычнай дзейнасці, узмацненню індэктарызацыі насельніцтва [3].
Акупацыя Заходняй Еўропы дазволіла Германіі значна ўмацаваць свой ваенны і эканамічны патэнцыял. У яе распараджэнні знаходзілася французская прамысловая магутнасць, якая дзейнічала на акупіраваных тэрыторыях, якія да вайны выплаўлялі 97% жалеза і 94% сталі, 79% вугалю, 100% жалезнай руды. Канцэрн "Г. Герынг" уключае ў сваю сістэму сталёвыя заводы Эльзас–Латарынгія і Люксембург. Захоп Рэчы Паспалітай і, у прыватнасці, прамасловасці Францыі, Бельгіі і Люксембурга павялічыў магутнасць жалезна–металургічнай прамысловасці Рэйха на 13–15 мільёнаў. Тон. Напрыклад, Бельгія ўжо ў 1941 годзе аддала рэйху 2,3 мільёна. Тон сталі. Колькасць замежных рабочых і ваенапалонных у нямецкай прамысловасці перавысіла 1 млн. Чалавек, у параўнанні з 0,5 млн. Восені 1939 г. да пачатку вайны з СССР Германія назапасіла значныя запасы каляровых металаў – медзі, цынк, свінец, алюміній і інш. Вялікае значэнне для падрыхтоўкі вайны супраць СССР мела нафта. Акрамя асабістых нафтавых рэсурсаў Германія выкарыстоўвала нафту Румыніі, Аўстрыі, Венгрыі, Польшчы і Францыі. У краіне павялічылася вытворчасць сінтэтычнага паліва. У 1941 годзе ў Германіі было 8 мільёнаў. Тон нафтапрадуктаў. Акрамя таго, яна захапіла 8,8 мільёна. Тоны паліва ў Францыі, Бельгіі і Галандыі.
Вынік
На працягу 1940 – пачатку 1941 г. усе мерапрыемствы Германіі складаліся з падрыхтоўкі нападу на СССР. Перамогу над Францыяй Гітлеру неабходна было забяспечыць матэрыяльна–тэхнічным забеспячэннем і выкарыстаннем захопленых прадпрыемстваў на карысць абароннай прамысловасці рэйха. Тое ж самае тычыцца і агрэсіі на Балканах. Савецкі Саюз быў галоўнай перашкодай нацысцкай Германіі на шляху да сусветнага панавання. Дзякуючы хуткай індустрыялізацыі Савецкі Саюз стаў адной з самых індустрыялізаваных краін свету. У сваёй прамысловай сіле заснавана ваенная магутнасць. Але Савецкі Саюз – гэта таксама смяротны ідэалагічны вораг, бо камуністычная ідэалогія таксама прапануе магчымасць пабудовы міру. Але прынцыпы пабудовы камуністычнага грамадства радыкальна супярэчаць нацызму. Менавіта ў гэтым плане падчас падрыхтоўкі вайны акрэсліваецца антычалавечы характар нацысцкай палітыкі адносна планаванага захопу тэрыторый.
1. Беларусь у гады Вялікай Айчыннай вайы: Праблемы гістарыяграфіі і крыніцазнаўства. – Мн., 1999.
2. Вялікая Айчынная вайна савецкага народа (у кантэксце Другой сусветнай вайны): Вучэб. дапам. для студэнтаў устаноў, якія забяспечваюць атрыманне вышэйш. Адукацыі/ Пад рэд. праф. А.А. Кавалені і праф. М.С. Сташкевіча. – Мн., 2004.
3. Гісторыя Беларусі: у 2 ч. Ч. 2 Люты 1917–1997 г.: Вучэбны дапаможнік / Пад. рэд. Я.К. Новіка, Г.С. Марцуля. – Мн.: Універсітэцкае, 1998. – 464 с.
4. Гісторыя Беларусі: у 2 ч. Ч. 2. XIX–XX стагоддзі: Курс лекцый / П.І, Брагадзін, У.Ф. Ладысеў, П.І, Зялінскі і інш. – Мн.: РІВШ БДУ, 2002. – 656 с.
5. Каваленя, А.А. Беларусь у выпрабаваннях вайны (1939–1945 гг.): Вучэб. – метад. дапам. / А.А. Каваленя. – Мн., 2001.
6. Літвін, А.М. Акупацыя Беларусі (1941–1944): пытанні супраціву і калабарацыі/ А.М. Літвін. – Мн., 2000.
7. Нарысы гісторыі Беларусі: у 2 ч. Ч. 2 / М.П. Касцюк, І.М. Ігнаценка, У.І. Вышінскі і інш. – Мн.: Беларусь, 1995. – 560 с.
8. Саракавік І.А. Гісторыя Беларусі ў кантэксце сусветнай гісторыі / І.А. Саракавік. – Мн.: Современная школа, 2006. – 456 с.