«Драўлянае сакральна-манументальнае дойлідства Беларусі” па кнізе А. І. Лакоткі
Заключэнне
Спіс выкарыстаных крыніц
«Драўлянае сакральна-манументальнае дойлідства Беларусі” па кнізе А. І. Лакоткі
Дойлідства старажытнай Русі - яркая старонка ў гісторыі сусветнай архітэктуры. Развіваючыся, яно прайшло вялікі і складаны шлях, адлюстроўваючы своеасаблівыя сацыяльныя ўмовы жыцця народа.
«Дрэва ўпрыгожвала Русь церамамі і драўлянымі храмамі, хатамі і млынамі, студнямі, і, вядома, за доўгія гады склалася мастацтва разьбы і роспісу па дрэве».
І хоць з-за пажараў мала захавалася старадаўніх драўляных пабудоў, але і яны даюць уяўленне аб выдатных цераме і палатах. Цяпер я крыху распавяду пра "тэхналогіі" будаўніцтва драўляных збудаванняў, а ў прыватнасці рускай хаты... Як адзначана вышэй, вядучым выглядам будаўніцтва на Русі з'яўляліся драўляныя пабудовы. Акрамя каменных цэркваў былі шырока распаўсюджаныя і драўляныя. Акрамя таго з дрэва будаваліся самыя розныя збудаванні-ад жылых і гаспадарчых будынкаў да вялікіх палацавых з разгалінаванай планіровачнай сістэмай. "Асноўным меркай, модулем драўлянай архітэктуры з'яўляецца бервяно або брус нармальнай даўжыні. Чатыры бервяна, якія ўтвараюць па контуры прастакутнік і звязаныя ў канцах з дапамогай ўсечак, ствараюць вянок, ўкладваецца гарызантальна. Бярвёны ў вянку звязваюцца паміж сабой у асноўным двума спосабамі врубок « "у обло»і "у лапу". Урубку "у обло" можна назіраць толькі ў вельмі старых будынках і вясковых хатах. Другі тып ўсечкі - «у лапу» - складаней першага, але трывалей канструктыўна. Вянкі накладваюцца адзін на іншы, і ў выніку ўтворыцца зруб. З прычыны таго, што памеры зруба вызначаюцца па гарызанталі даўжынёй бервяна, то пры будаўніцтве будынкаў вялікіх памераў неабходна злучаць некалькі зрубаў, якія размяшчаюцца ў тым ці іншым парадку.
ЗАКЛЮЧЭННЕ
А. Лакотка апісвае сельскія паселішчы". Аўтар сцвярджае, што ў пагосце фармавалася цэнтральнае паселішча - з маёнткамі феадала, царквою. З ХIV ст. пагост знікае як гістарычны тып паселішчаў. Новый тып паселішча - вёска, якая з'яўлялася вотчынным цэнтрам. Пагост, на думку аўтара, быў абшчынным цэнтрам. Аўтар нагадвае валочную рэформу 1557 г., якая спрыяла ўтварэнню шматвулічных паселішчаў. Узнікалі новыя сёлы, падначаленыя вотчыннаму цэнтру . Калі б мы аказаліся у беларускай вескі на пач. ХХ ст., то ўбачылі: шматвулічнае паселішча з царквой, карчмой, грамадскім свірнам, царкоўна-прыходскай школай, маёнткам. Старажытным тыпам сельскага паселішча з'яўляліся хутары - аднадворныя паселішчы. Пераходзячы да ХVI ст. А.Лакотка заняўся фальваркамі, нагадаем, што разам з вёскамі аўтар падае і панскія сядзібы. Маёнткі зарыентаваны на вытворчасць збожжа на продаж. Гэта былі дробныя ўладанні (вотчыны) паноў. Далей аўтар апісвае час стварэння камун у час правядзення калектывізацыі.
1. Красовский М. В. Курс истории русской архитектуры. Часть I. Деревянное зодчество. — М. В. Красовский // Петроград : Товарищество Р. Голике и А. Вильборг, 1916. — 408 с. Переиздание: Красовский М. В. Энциклопедия русской архитектуры : Деревянное зодчество. — СПб. : Сатисъ Держава, 2005. — 384 с.
2. Рыбаков Б. А. Ремесло Древней Руси. — Б. А. Рыаков // М.: Издательство Академии наук СССР, 1948. − 293 с.
3. Лакотка, А.І. Народнае дойлідства / А.І. Лакотка. — Мінск: Беларуская навука, 2014. — 200 с.