29. Апішыце асаблівасці скарачэння слоў. Назавіце тыпы скарачэнняў, правілы скарачэнняў слоў у тэксце дакумента.
57. Апішыце працу са слоўнікамі пры перакладзе тэксту дакумента.
1. Выпраўце ў сказах нанізванне аднолькавых склонаў.
2. Адзначце памылкі ў будове складаных сказаў, адрэдагуйце іх.
3. Складзіце афіцыйны дакумент з афармленнем рэквізітаў / тлумачальную запіску, неабходную ў наступным выпадку: вы спазніліся на працу/.
4. Выканайце праўку тэксту і яго пераклад на беларускую мову. 1. Вычитайте текст. 2. Исправьте стилистические и грамматические ошибки. 3.Отредактируйте текст на русском языке. 4. Переведите текст на белорусский язык.
29. Апішыце асаблівасці скарачэння слоў. Назавіце тыпы скарачэнняў, правілы скарачэнняў слоў у тэксце дакумента.
Стандарт устанаўлівае агульныя патрабаванні і правілы скарачэння слоў і словазлучэнняў на беларускай мове, а таксама выключныя выпадкі скарачэння слоў, якія часта сустракаюцца ў бібліяграфічным запісе.
Стандарт прызначаны для бібліятэк, органаў навукова-тэхнічнай інфармацыі, Кніжнай палаты, выдаўцоў, якія ствараюць і (ці) выкарыстоўваюць бібліяграфічныя запісы (уключна бібліяграфічныя спасылкі) на розныя віды дакументаў.
Этымалагічныя эквіваленты скарачэння слоў і словазлучэнняў на беларускай мове адпавядаюць скарачэнням на рускай мове згодна з ГОСТ 7.12.
Дазваляецца прымяняць скарачэнні, якія не прадугледжаны ў стандарце, а таксама варыянты скарачэння слоў, якія карацейшыя за тыя, што дадзены ў стандарце, пры наяўнасці даведачнага апа¬рату, які забяспечвае іх расшыфроўку.
1 Нарматыўныя спасылкі
У стандарце выкарыстаны спасылкі на наступныя нарматыўныя дакументы:
ГОСТ 7.1-84 Сістэма стандартаў па інфармацыі, бібліятэчнай i выдавецкай справе. Бібліяграфічнае апісанне дакумента. Агульныя патрабаванні і правілы састаўлення
ГОСТ 7.12-93 Сістэма стандартаў па інфармацыі, бібліятэчнай і выдавецкай справе. Бібліяграфічны запіс. Скарачэнне слоў на рускай мове. Агульныя патрабаванні і правілы
Скарачэнню падлягаюць розныя часціны мовы. Для ўсіх граматычных формаў аднаго і таго ж слова прымяняецца адно і тое ж скарачэнне, незалежна ад роду, ліку, склону, асобы і часу.
Спіс асобных выпадкаў скарачэння агульных слоў і словазлучэнняў прыведзены ў табліцы 1.
57. Апішыце працу са слоўнікамі пры перакладзе тэксту дакумента.
Асаблівасці перакладу некаторых часцін мовы з рускай мовы на беларускую
Назоўнік
1. Форма множнага ліку рускіх назоўнікаў утвараецца пры дапамозе канчаткаў -и, -ы, -а, -я, -е. У беларускай мове назоўнікі множнага ліку маюць канчаткі -ы, -і, -е, параўнайце: поля – палі.
2. У месным склоне множнага ліку назоўнікі з прыназоўнікам па ў беларускай мове маюць канчаткі -ах (-ях), а ў рускай мове – -ам (-ям), параўнайце: по каналам – па каналах, по линиям – па лініях.
3. Вялікая колькасць памылак звязана з перакладам назоўнікаў другога скланення ў форме роднага склону адзіночнага ліку: рус. песка – бел. пяску, рус. приёма – бел. прыёму.
Канчаткі назоўнікаў 2-га скланення ў Родным склоне залежаць ад лексічнага значэння назоўнікаў:
Канчатак –а(я) маюць наступныя назоўнікі:
1 Канкрэтныя прадметы, якія можна падлічыць: дома, пня.
2 Асобы і жывыя істоты: брата, Івана, каня.
3 Часткі цела чалавека і жывёл: носа, хваста. Выключэнне: твару.
4 Назоўнікі з суфіксам –ок: беражок – беражка; садка; ляска.
5 Тэрміны: сінуса, назоўніка. Выключэнні: тэксту, склону, роду, ліку.
6 Прадпрыемствы і арганізацыі, вайсковыя падраздзяленні: універсітэта, завода, штаба.
7 Назвы танцаў, спартыўных і картачных гульняў: тэніса, брыджа, вальса.
8 Геаграфічныя і астранамічныя паняцці: горада Мінска. Выключэнне: зеніту.
9 Адзінкі вымярэння, прамежкі часу: года, кіламетра, рубля, літра.
Выключэнні: веку, ранку, абеду, з году ў год, без году тыдзень
Канчатак –у(ю) маюць наступныя назоўнікі:
1. Абстрактныя назоўнікі: болю, вопыту, ідэалу.
1. Выпраўце ў сказах нанізванне аднолькавых склонаў.
1. Для візуальнага кантролю ціску масла ўстаноўлены манометр. 2. Творчая апрацоўка вобраза пана ідзе па лініі ўзмацнення паказу трагізму яго лёсу. 3. У працы даецца кароткая характарыстыка методыкі вызначэння сабекошту сельскагаспадарчай прадукцыі. 4. У сувязі з пытаннем неабходнасці працягласці дзеяння апарата, сканструяванага ў лабараторыі выратавальнай справы, мы паставілі цэлы рад вопытаў. 5. Вядуцца пошукі магчымасці стварэння кандэнсатараў большай магутнасці. 6. Існуе думка аб мэтазгоднасці праверкі магчымасці выкарыстання ў катушках крыжовай намоткі. 7. Была зроблена спроба экспераментальнага здзяйснення апісанага ідэальнага змяшальніка з дапамогай тунельнага дыёду. 8. Ціск газу можна аўтаматычна падтрымліваць пастаянным шляхам рэгулявання току накала награвальнага элемента электроннай лямпы гідраскапічнага вузла.
Ответ
1. Для візуальнага кантролю ціску масла ўстаноўлены манометр.
Манометр устаноўлены, каб кантралаваць візуальны кантроль ціску масла
2. Творчая апрацоўка вобраза пана ідзе па лініі ўзмацнення паказу трагізму яго лёсу.
Творчая апрацоўка вобраза пана ўзмацняецца паказам трагізму яго лёсу.
3. У працы даецца кароткая характарыстыка методыкі вызначэння сабекошту сельскагаспадарчай прадукцыі.
У працы даецца кароткая характарыстыка методыкі, пры дапамозе якой вызначаецца сабекошт сельскагаспадарчай прадукцыі.
2. Адзначце памылкі ў будове складаных сказаў, адрэдагуйце іх.
1) На камбінаце шмат супрацоўнікаў, якія добра паказалі сябе ў працы і характар працы якіх адпавядае абранай спецыяльнасці. 2) На нарадзе абмяркоўваліся пытанні паляпшэння якасці прадукцыі і ці няма магчымасці знізіць яе сабекошт. 3) Да ліку дасягненняў выкладчыцкага калектыву школы варта аднесці і тое, што ў ім паспяхова праводзіцца выхаваўчая праца, добра арганізаваныя пазакласныя мерапрыемствы, з году ў год павышаецца паспяховасць навучэнцаў. 4) Галоўнае, чаму неабходна надаць асаблівую ўвагу, гэта мастацкаму боку твора. 5) Цытаты гэтыя – невядома адкуль аўтар іх запазычыў. 6) Можна пагадзіцца толькі з тымі часткамі даклада, дзе не змяшчаецца ніякіх унутраных супярэчнасцей. 7) Стварылася абстаноўка, калі мала што садзейнічала паляпшэнню працы. 8) Студэнты праходзілі практыку ў адным з цахоў завода, які быў нядаўна рэканструяваны. 9) Умовы для рэалізацыі мірных дамоўленасцей былі створаны, аднак тым не менш дасягнуць урэгулявання канфлікту да гэтага часу не ўдалося. 10) Камісія не прыняла шэраг аб’ектаў, на будаўніцтва якіх былі выдаткаваны сродкі, якія, аднак, былі выкарыстаны не па прызначэнню.
Ответ
1) На камбінаце шмат супрацоўнікаў, якія добра паказалі сябе ў працы і характар працы якіх адпавядае абранай спецыяльнасці.
Памылка: неправамернае паўтарэнне злучальнага слова якія ў складаным сказе.
На камбінаце шмат супрацоўнікаў, якія добра паказалі сябе ў працы па абранай спецыяльнасці.
2) На нарадзе абмяркоўваліся пытанні паляпшэння якасці прадукцыі і ці няма магчымасці знізіць яе сабекошт.
Памылка: Змяшэнне прамой і ўскоснай мовы, выкарыстанне адначасова злучнікаў злучальных і падпарадкавальных
На нарадзе абмяркоўваліся пытанні паляпшэння якасці прадукцыі і ці няма магчымасці знізіць яе сабекошт.
3. Складзіце афіцыйны дакумент з афармленнем рэквізітаў / тлумачальную запіску, неабходную ў наступным выпадку: вы спазніліся на працу/.
Дырэктару СМУ №4
С-ру Караткову І.М.
12.09.2020
Тлумачальная запіска
Аб адсутнасці на рабоце
12.09.2020
У сувязі з тым, што 12.09.2020 г., калі я ехаў на працу, то папаў у дарожна-транспартнае здарэнне, я спазніўся на працу.
Пра гэтую сітуацую я папярэдзіў галоўнага інжынера Скурко І.М.
4. Выканайце праўку тэксту і яго пераклад на беларускую мову. 1. Вычитайте текст. 2. Исправьте стилистические и грамматические ошибки. 3.Отредактируйте текст на русском языке. 4. Переведите текст на белорусский язык.
Директору ООО «Агат»
г-ну Дорохову Н.Н.
Объяснительная записка
2.03.2015
В связи с тем, что 21.03.2015г. я, Матузов Василий Петрович, находился в судебном заседании городского суда в качестве свидетеля, в этот день я не мог побывать на работе.
О получении судебной повестки я предупредил начальника коммерческого отдела Сухорукого Л.И.
Судебную повестку прилагаю.
Менеджер В.П.Матузов
Ответ
Дырэктару ААА «Агат»
С-ру ДорахавуМ.М.
02.03.2015
Тлумачальная запіска
Аб адсутнасці на рабоце
02.03.2015
