УВОДЗІНЫ
ГЛАВА 1. Асаблівасці краязнаўчай дзейнасці ў “Музеі выратаванных каштоўнасцей”
1.1 Характарыстыка дзейнасці “Музея выратаванных мастацкіх каштоўнасцей” г. Брэст
1.2 Асноўныя напрамкі краязнаўчай дзейнасці ў “Музеі выратаванных каштоўнасцей”
1.3 Краязнаўчы фонд “музея выратаванных каштоўнасцей”
ГЛАВА 2. Адносіны насельніцтва да працэссу развіцця краязнаўчай дзейнасці ў “Музеі выратаванных каштоўнасцей” г. Брэста
2.1 Асноўныя краязнаўчыя праекты ў “Музеі выратаванных каштоўнасцей”
2.2 Вывучэнне задаволеннасці насельніцтва арганізаціяй абслугоўвання ў музеі выратаванных каштоўнасцей
2.3 Метады і прыемы вывучэння краязнаўчых матэрыялаў у музеі выратаванных каштоўнасцей
ЗАКЛЮЧЭННЕ
СПІС ВЫКАРЫСТАНЫХ КРЫНІЦ
ДАДАТАК
УВОДЗІНЫ
З'яўляючыся адным з яркіх сімвалаў культуры, музей мае больш чым векавыя традыцыі ўзаемадзеяння з адукацыяй. У апошнія гады ён набыў функцыю самастойнай адукацыйнай структуры. Унікальныя магчымасці музея заключаюцца ў спецыфіцы музейнай інфармацыі, гэта значыць ён заснаваны на сапраўдных экспанатах з іх гістарычнай і культурнай багатым кантэкстам.
Музей «Выратаваныя мастацкія каштоўнасці» г. Брэста адкрыты 4 лютага 1989 года. Ён размясціўся ў маляўнічым будынку сядзібнага тыпу па вуліцы Леніна, 39, якое было пабудавана ў 1925 - 1927 гг. па праекце польскага архітэктара Ю. Лисецкого і цяпер з'яўляецца помнікам архітэктуры. Гэта адзіны ў Беларусі музей, экспазіцыя якога складаецца з твораў мастацтва і прадметаў антыкварыяту, канфіскаваных мытнікамі пры спробе іх незаконнага вывазу за мяжу.
19 лютага 2016 г. адкрылася новая экспазіцыя музея «Выратаваныя мастацкія каштоўнасці». Аўтар мастацкага праекта экспазіцыі – член Беларускага саюза мастакоў Ю.Л. Сухов.
Сярод самай шырокай і каштоўнай часткі калекцыі рускага іканапісу ХУI – пачатку ХХ стагоддзя ўпершыню экспануюцца абразы з рэдкімі іканаграфічных сюжэтамі найбольш шанаваных святых. Прадметы культавага мастацтва дапаўняюць значна пашыраны комплекс рускага меднага мастацкага ліцця.
Свецкае ювелірнае мастацтва прадстаўлена вырабамі сусветна вядомых фірмаў Фабержэ, Аўчыннікава, Хлебнікава і іншых. Еўрапейскае дэкаратыўна-прыкладное мастацтва ХУIII – пачатку ХХ стагоддзя паказана антыкварнай мэбляй, вырабамі з бронзы і фарфору. Новымі творамі дапоўнены раздзелы жывапісу і графікі.
У музеі рэгулярна праводзяцца вернісажы, творчыя сустрэчы з мастакамі, літаратурна-музычныя вечары, канцэрты камернай музыкі, майстар-класы, акцыі «Ноч у музеі».
Краязнаўчая дзейнасць дадзенай установы спрыяе больш зразумеламу і каштоўнаму прызнанні сваей дзейнасці. Краязнаўчая дзейнасць заўседы з’яўлялася наібольш важнай у рабоце кожнага музея. Музей выратаванных мастацких каштоунасцей не з’яўляецца выключэннем. Асноўнымі напрамкамі дзейнасці могуць быць такія як збор, арганізацыя, захаванне, прадстаўленне краязнаўчых і іншых дакументаў [1, с.88].
ГЛАВА 1. Асаблівасці краязнаўчай дзейнасці ў “Музеі выратаванных каштоўнасцей”
1.1 Характарыстыка дзейнасці “Музея выратаванных мастацкіх каштоўнасцей” г. Брэст
Музей “Выратаваныя мастацкія каштоўнасці” з'яўляецца філіялам Брэсцкага абласнога краязнаўчага музея і быў адкрыты 4 лютага 1989 года. Гэта адзіны музей у Беларусі, уся экспазіцыя якога складаецца з твораў мастацтва і антыкварыяту, канфіскаваных мытнікамі пры спробе іх вывазу за мяжу. Адсюль і назва музея. Будынак музея здалёк прыцягвае ўвагу сваім архітэктурным абліччам.
Ён з'яўляецца помнікам архітэктуры першай трэці XX стагоддзя. Гэта адзін з нешматлікіх катэджаў, якія захаваліся пасля будаўніцтва жылога пасёлка для дзяржаўных служачых у Палескім ваяводстве. Будынак пабудаваны ў 1925-1927 гадах па праекце польскага архітэктара Юліяна Лісецкая ў так званым "сядзібе", ці "нацыянальным" стылі, які аб'яднаў у сабе рысы польскай сядзібнай архітэктуры некалькіх эпох. У 1987 годзе будынак быў адрэстаўравана аб'яднаннем "Белрэстаўрацыя".
У 2016 годзе, пасля капітальнага рамонту будынка, была створана новая музейная экспазіцыя. Мастацкі праект экспазіцыі распрацаваны членам Беларускага саюза мастакоў Сухова. Экспазіцыя размешчана ў дзесяці залах агульнай плошчай 259 кв. м. Першы зала прысвечана дзейнасці Брэсцкай мытнай службы па прадухіленні незаконнага вывазу культурных каштоўнасцей за мяжу. Тут можна ўбачыць прыборы, якія выкарыстоўваліся брэсцкімі мытнікамі ў 1970 - 2000-х гадах у пошуках кантрабанды, першы экспанат, які паступіў у музей з мытні ў 1953 годзе - ікона "Цуд святога Георгія" [2, с.45].
Для дадзенай экспазіцыі характэрным з'яўляецца наяўнасць унікальных фатаграфій, зробленых пры выяўленні кантрабанды, прадметы, якія служылі для яе тайнікамі, абраз “Ўласі Севастийский з агиаграфией”, распілаваная кантрабандыстам на 6 частак, каб было лягчэй схаваць яе ад мытнага дагляду. У двух наступных залах знаходзіцца частка самай вялікай і каштоўнай калекцыі рускіх абразоў у зборы музея XVI – пачатку XX стагоддзяў.
На працягу некалькіх дзесяцігоддзяў менавіта іконы складалі пераважную большасць мастацкіх каштоўнасцей, якія вывозяцца кантрабандай за мяжу. Унікальнымі экспанатамі з'яўляюцца старажытнарускія іконы XVI - XVII стагоддзяў, якія складаюць першы раздзел экспазіцыі іканапісу. Абраз Збавіцеля ў сіле прадстаўляе Езуса Хрыста на троне, акружаным сіламі нябеснымі - анёламі. "Маці Божая Уладзімірская" - адно з самых паэтычных малюнкаў старажытнарускага іканапісу, ўвасабленне бескарыслівай матчынай любові і спагады. Увасабленнем галоўнага догмату хрысціянства аб адзінстве і непадзельнасці Святой Тройцы з'яўляюцца іконы XVII стагоддзя. "Старазапаветных Троіца" і "новазапаветных Троіца" ( "Айчына") [3, с.78].
ГЛАВА 2. Адносіны насельніцтва да працэссу развіцця краязнаўчай дзейнасці ў “Музеі выратаванных каштоўнасцей” г. Брэста
2.1 Асноўныя краязнаўчыя праекты ў “Музеі выратаванных каштоўнасцей”
Краязнаўчая дзейнасць у музеі выратаванных каштоўнасцей праводзіцца комплексна і ўключае ў сябе многія віды дзейнасці, такія як правядзенне краяведчага факультатыву, фарміраванне публікацый ў газеце, сустрэчы з цікавымі людзьмі, стварэнне прэзентацый, а таксама выступленні з дакладамі па краяведчай дзейнасці ў музеі выратаванных каштоўнасцей.
Асноўныя напрамкі краяведчай дзейнасці у музеі:
– Вывучэнне дакументаў аб гісторыі горада Брэста;
– Сбор інфармацыі і матэрыяла аб знакамітых людзях гэтага края;
– Правядзенне анкетавання, інтэрвью, усіх у каго есць інфармацыя;
– Фатаграфаванне;
– Кансультаванне, і правядзенне дагавораў;
– Выкарыстанне спецыялізаванных сайтаў;
– Абагульненне атрыманных матэрыялаў;
– Састаўленне схем, табліц, і іншага нагляднага матэрыялу [15, с.88].
Асноўныя праекты музея выратаванных каштоўнасцей:
1. Праект “Любі і знай свой родны край”.
Мэта праекта: расшырэнне і паглыбленне ведаў дзяцей аб родным краем.
Задачы праекта:
1. Развіваць пазнавальную цікавасць і імкненне знаёміцца з родным краем.
2. Пашырыць прадстаўлення дзяцей пра родную вёску, яе гісторыі, славутыя мясціны.
3. Пазнаёміць дзяцей з звычаямі і традыцыямі народаў, якія пражываюць у нашым сяле.
3. Выхоўваць любоў і беражлівыя адносіны да роднай прыроды.
4. Выхоўваць беражлівыя адносіны да памятных месцаў, развіваць пачуццё гонару за сваю малую Радзіму.
5. Прыцягваць бацькоў да сумеснай дзейнасці.
ЗАКЛЮЧЭННЕ
Аналіз літаратурных крыніц паказаў, што музеі прадстаўляюць сабой своеасаблівую установу, якая ўключае ў сябе розныя напрамкі дзейнасці, якія могуць спрыяць развіццю розных напрамкаў краязнаўчай дзейнасці. Музей выратаванных каштоўнасцей у горадзе Брэсце з’яўляецца новай установай, якая спрыяе развіццю краязнаўчай дзейнасці ў горадзе Брэсце.
Музей выратаванных каштоўнасцей фармулюе пэўны склад ўзаемадзеяння між рознымі катэгорыямі насельніцтва і стымулюе ўзаемадзеянне з школай і яе вучнымі. Таксама, краязнаўчая дзейнасць можа спрыяць развіццю цесных цзаемаадносін між рознымі арганізаціямі, якія фармулююць працэсс краязнаўчай працы.
Музей выратаванных каштоўнасцей карыстаецца сістэмай фондаў, якія арганізуюць навуковую, краязнаўчую, эстетычную функцыю развіцця дадзенай установы. У межах гэтага музея людзі карыстаюцца першымі крыніцамі, якія могуць адзначыць асаблівасці развіцця і функцыянавання краязнаўчага напраўлення.
З мэтай выяўлення асаблівасцей краязнаўчай дзейнасці у музеі выратаванных каштоўнасцей горада Брэста намі было праведена анкетаванне, у якім прынялі удзел 30 наведвальнікаў. Было выяўлена, што ў асноўным наведвальнікі музея станоўча адносяцца да працэссу краязнаўчага развіцця ў музеі выратаванных каштоўнасцей горада Брэста.
Таксама, намі было выяўлена, што наведвальнікі музея з задавальненнем могуць прыняць удзел у развіцці краязнаўчага мастацтва у горадзе Брэсце. Для дадзенага музея характэрнымі з’яўляюцца правядзенне акцый і пректаў краязнаўчага напрамку.
Мы можам прыйсці да вываду аб тым, што дзеля таго, как спрыяць развіццю краязнаўчай дзейнасці ў музеі выратаванных каштоўнасцей неабходна прымяніць асаблівыя метады і формы дзейнасці. Асноўнымі метадамі з’яўляюцца такія як арганізацыя, інтэграцыя, назіранне, анкетаванне, экспедыцыі і т.д.
Вынікі праведзенай работы могуць спрыяць развіццю прафессійнага майстэрства настаўнікаў і спецыялістаў, у межах дзейнасці краязнаўчага комплексу.
1. Аўдусін, Д.А. Асновы краязнаўства і археалогіі / Д.А. Аўдусін. – М.: Вышэйшая школа, 2009. – 278 с.
2. Аксерольд, В.І. Алгарытм падрыхтоўкі маладых ісследавателей-краеведов. – М.: Академія, 2010. – 256 с.
3. Алексеев, С.В. Экалагічныя і краязнаўчыя моманты дзейнасці ў школе / Н.В. Груздева. – Самара: учебная література, 2006. – 144 с.
4. Афанасьев, В.Г. Новые подходы к краеведению в современной школе / В.Г. Афанасьев. – М: Академія, 2014. – 265 с.
5. Ізмайлов, І.В. Экскурсіі / І.В. Ізмайлов. – М.: Академія, 2014. – 278 с.
6. Боголюбов, А.С. Комплексное изучение / А.С. Боголюбов. – М.: Академія, 2019. – 289 с.
7. Бруднов, А.В. Краеведческая деятельность школьников / А.В. Бруднов. – М.: Академия, 2015. – 269 с.
8. Ахунов, В.М. Музейная педагогика как научная дисциплина / В.М. Ахунов. – М.: Академия, 2014. – 258 с.
9. Васлова, Е.Г. Музейная педагогика / Е.Г. Васлова. – М.: университет, 2016. – 278 с.
10. Загороднова, Н.И. Инновационный потенциал музейно- краеведческой деятельности / Н.И. Загороднова. – М.: Академия, 2016. – 289 с.
11. Родина, Т.А. Алгоритмы музейно-краеведческой деятельности / Т.А. Родина. – М.: Академия, 2015. – 278 с.
12. Сапанжа, О.С. Основы музейно-краеведческой деятельности / О.С. Сапанжа. – М.: Высшая школа, 2019. – 278 с.
13. Терентьева, Е. Г. Роль музейного краеведения в процессе профессиональной ориентации молодежи / Е. Г. Терентьева // Вестник Московского университета. – 200- № 12. – С.15-44
14. Тулинова, О.И. Музейная педагогика в рамках возрастного краеведения / О.И. Тулинова. – Самара: Батрах, 2014. – 278 с.
15. Бойко, А.Г. Общие условия реализации программ музейно-педагогической деятельности. – М.: Академия, 2015. – 278 с.
16. Винченко, В.В. Развивающая направленность в рамках краеведения в городе Бресте / В.В. Винченко. – Бр.: БрГУ, 2015. – 256 с.
17. Григорьева, Н.А. Особенности сотрудничества между музеями и школами / Н.А. Григорьева. – М.: Академия, 2014. – 278 с.
18. Замятина, Т.К. Возможности реализации регионального компонента в рамках музейно-педагогического компонента / Т.К. Замятина. – М.: Академия, 2014. – 278 с.
19. Ивлеева, Н.В. Восприятие детьми аспектов краеведения в музеях. / Н.В. Ивлеева. – М.: Высшая школа, 2015. – 236 с.
20. Литвинова, М.А. Принципы комплектования, систематизации и хранения фонда / М.А. Литвинова. – М.: Академия, 2015. – 256 с.
