Апавяданне “Блакіт і золата дня” Ул. Караткевіча было напісана ў 1960 годзе і увайшло у складанку твораў аўтара з аднайменнай назвай. Упершыню твор выйшаў у свет у часопісе “Полымя” ў 1961-м.
З таго часу мінула ўжо больш за 50 год, а тэма першага і апошняга кахання на ўсё жыццё, спадзяёмся, не страціла сваёй актуальнасці і чысціні.
Уладзімір Караткевіч у сваім апавяданні апісаў адзін дзень з вандроўкі па разлітой Прыпяці плавучага кірмаша напярэдадні Вялікадня. Падчас гэтай вандроўкі аднавяскоўцы, хлопец з дзячынай, ператвараюцца з падлеткаў у сталых маладых людзей. Што тычыцца хлопца Юркі, то ён, як успамінае гераіня, даўно абабівае яе парогі. А яна, Наталька, чакала чужога хлопца, нават не здагадваючыся, што яе жаночае шчасце так блізка і раптоўна. Гэта менавіната духоўнае сталенне герояў, ніяк не фізіялагічнае, хоць аўтар і пертварае іх у канцы апавядання ў мужчыну і жанчыну.
Заўважце, нават пры апісанні першай блізкасці паміж хлопцам і дзяўчынай Ул. Караткевіч не дазваляе сабе аніякай палкасці. Усё вельмі пекна і тонка, бо “вясна ўсё ж прыйшла, першая і апошняя такая”.
Каб было зразумела, пра што ў апавяданні гаворыцца, і каб чытачы зрабілі менавіта тыя высновы, на якія разлічвае аўтар, Ул. Караткевіч выкарыстоваў разнастайныя вобразныя, стылістычныя і лексічныя сродкі.
Вобразныя сродкі Ул. Караткевіча адрозніваюцца разнастайнасцю. Гэта і эпітэты (празрыстыя славянскія вочы, ленай млявасці, дрымотныя крыкі пеўняў, вочы гарэзлівыя, скаромныя жарты, нехлямяжую флатылію, пяшчотны і волкі ветрык, лянівы надвячорак, песні сонна-трывожныя, пяшчотна-сініх адценняў, касматымі зоркамі; на ваду, масліста-чорную і густую; глыбокім, трапяткім барвянцам; валасы бурштынавыя, медна-чырвоны, дрыготкіх адбіткаў і інш.), і метафары (востры жаль пранізаў яе, вочы кляпца загарэліся фіялетавым агнём, свежы наздраваты хлеб і інш.), і метаніміі (Напамін аб старых вырашыў усё; Човен выслізнуў з гаю, што стаяў па пояс у вадзе, і лёгка стаў даганяць непаваротлівую флатылію). Ул. Караткевічу уласціва выкарыстоўваць спецыфічныя ўвасабленні, то твар галойнага героя“абліўся глыбокім, трапяткім барвянцам”, то “ноч адразу ахапіла іх, пагладзіла халаднаватай лапаю твары, заміргала ў вочы касматымі зоркамі.” і г. д.
