Заданне 1. З мастацкага твора падабраць адзін сказ (10-15 слоў). Выпісаць, падкрэсліць граматыную аснову, выпісаць усе падпарадкавальныя словазлучэнні і разабраць іх.
Заданне 2. Выпісаць з тэксту ўсе тыпы аднасастаўных сказаў (па 3 на кожную группу), падкрэсліць галоўныя члены, указаць спосаб іх выражэння.
Заданне 3. Выпісаць па 2 сказы з аднароднымі і неаднароднымі азначэннямі. Падкрэсліць азначэнні, указаць прычыну аднароднасці, неаднароднасці.
Заданне 4. Выпісаці па 2 сказы с адасобленнымі азначэннямі, прыдаткамі, дадаўненнямі, акалічнасцямі, удакладняльнымі членамі сказа. Растлумацычь умовы адасаблення.
Заданне 5. Падабраць па 3 сказы з пабочнымі і ўстаўнымі канструкцыямі.
Заданне 6. Выпісаць па 2 сказы з параўнальнымі канструкцыямі.
Заданне 7. Выпісаць 2 складаныя сказы з рознымі відамі сувязі. Зрабіць частковы сінтаксічны разбор гэтых сказаў.
Заданне 8. Выпісаць складаназалежныя сказы з усімі тыпамі даданых частак (дзейнікавая, выказнікавая, азначальная, дапаўняльная, акалічнасныя часу, месца, спосабу дзеяння, меры і ступені, параўнальныя, умовы, мэты, уступкі, прычыны, далучальныя, выніку, супастаўляльныя. Граматычную аснову падкрэсліць, указаць злучальнае слова ці злучнік. Часткі пазначыць і зрабіць поўны сінтаксічны разбор аднаго сказа.
Заданне 1. З мастацкага твора падабраць адзін сказ (10-15 слоў). Выпісаць, падкрэсліць граматыную аснову, выпісаць усе падпарадкавальныя словазлучэнні і разабраць іх.
Лятала павуцінне, чаплялася на ўзмежках за сухі быльнік і востра блішчала. (В.Адамчык Урок арыфметыкі С.22)
Чаплялася на ўзмежках - простае, свабоднае, галоўнае слова — дзеяслоў чаплялася, залежнае — назоўнік з прыназоўнікам на ўзмежках, пачатковая форма – чапляцца на ўзмежках, дзеяслоўнае, аб’ектныя адносіны, кіраванне слабае прыназоўнікавае, сродак выражэння сувязі – прыназоўнік і канчатак.
Заданне 2. Выпісаць з тэксту ўсе тыпы аднасастаўных сказаў (па 3 на кожную группу), падкрэсліць галоўныя члены, указаць спосаб іх выражэння.
Пэўна-асабовыя:
Аддай (дзеяслоў 2 асобы адзіночнага ліку загаднага ладу) мне гэтую паперку! (В.Адамчык Урок арыфметыкі С.22)
І болей ніколі не хадзі (дзеяслоў 2 асобы адзіночнага ліку загаднага ладу) сюды. (В.Адамчык Урок арыфметыкі С.22)
Заданне 3. Выпісаць па 2 сказы з аднароднымі і неаднароднымі азначэннямі. Падкрэсліць азначэнні, указаць прычыну аднароднасці, неаднароднасці.
Аднародныя азначэнні:
За школаю едкім, удушлівым гарам пахла свежае пажарышча, і ў тонкай сасне маладою цягучаю смалою заплываў незаржавелы асколак ад бомбы. ( В.Адамчык Урок арыфметыкі С.17) Азначэнні аднародныя, бо характарызуюць прадмет з аднаго боку – якасць.
Заданне 4. Выпісаці па 2 сказы с адасобленнымі азначэннямі, прыдаткамі, дадаўненнямі, акалічнасцямі, удакладняльнымі членамі сказа. Растлумацычь умовы адасаблення.
Адасобленыя азначэнні:
А яна стаяла ля дошкі, зрэдку адкідваючы з грудзей на шыю нячутна лёгкі шалік, спрытная, свабодная ў паставе. ( В.Адамчык Урок арыфметыкі С.20) Азначэнні адасабляюцца, бо адносяцца да асабовага займенніка.
Заданне 5. Падабраць па 3 сказы з пабочнымі і ўстаўнымі канструкцыямі.
Пабочныя канструкцыі:
Абветраная кабета трымала на каленях фанерную скрыначку, але ў ёй, здаецца, яшчэ болей ляжала чалавечых “лёсаў”.( В.Адамчык Урок арыфметыкі С.21)
— А-а, стары знаёмы, — сказала Часлава Карлаўна, мусіць, з рададсцю, што ўбачыла мяне. ( В.Адамчык Урок арыфметыкі С.24)
Але, пэўна, і цяпер я не сказаў бы ёй пра тое, што я яе любіў, любіў з неразважнай, смешнай дзіцячай затоенасцю. ( В.Адамчык Урок арыфметыкі С.24)
Устаўныя канструкцыі:
Назаўтра я папрасіў у мамы рубель — на сшыткі — і пасля ўрокаў пайшоў на таўкучку. ( В.Адамчык Урок арыфметыкі С.21)
Заданне 6. Выпісаць па 2 сказы з параўнальнымі канструкцыямі.
Параўнальныя звароты:
Ласкава з намі віталася, нязвыкла кіўнуўшы галавою, лёгка і сцішна ўсміхнуўшыся куточкам вільготнага, як у дзіцяці, рота, — шчодра-густыя яе валасы свежа рассыпаліся, мякка адсвечваючы залацістай чырванню, і на вушах мігатліва калыхаліся цяжкія завушніцы. (В.Адамчык Урок арыфметыкі С.18-19)
Заданне 7. Выпісаць 2 складаныя сказы з рознымі відамі сувязі. Зрабіць частковы сінтаксічны разбор гэтых сказаў.
1 Цэлы вечар я рашаў задачы, а 2мама ўпраўлялася з вячэраю — 3у печы патрэсквалі і стралялі на хату чырвонымі вугельчыкамі дровы. ( В.Адамчык Урок арыфметыкі С.27)
Заданне 8. Выпісаць складаназалежныя сказы з усімі тыпамі даданых частак (дзейнікавая, выказнікавая, азначальная, дапаўняльная, акалічнасныя часу, месца, спосабу дзеяння, меры і ступені, параўнальныя, умовы, мэты, уступкі, прычыны, далучальныя, выніку, супастаўляльныя. Граматычную аснову падкрэсліць, указаць злучальнае слова ці злучнік. Часткі пазначыць і зрабіць поўны сінтаксічны разбор аднаго сказа.
Дзейнікавая: 1 Мой пяты клас, 2што (злучальнае слова) супаў з апошнім годам вайны. (В.Адамчык Урок арыфметыкі С.17)
Выказнікавая: 1 Я адчуў, 2як (злучнік) у мяне загарэліся шчокі. (В.Адамчык Урок арыфметыкі С.20)
