Фарміраванне беларускай народнасці Контрольная

Умовы для фарміравання беларускай народнасці склаліся з сярэдзіны XIII ст. Аб'яднанне на працягу XIII - XVI стст. раздробленых зямель у складзе Вялікага Княства Літоўскага, падначаленне адзінай вярхоўнай уладзе прывяло да тэрытарыяльнай кансалідацыі і паслужыла штуршком для складвання этнічнай тэрыторыі беларусаў - тэрыторыі кампактнага рассялення народа, з якой звязаны яго фарміраванне і развіццё. Цэнтралізацыя дзяржавы (арганізацыя кіравання, ліквідацыя рзшткаў раздробленасці, уніфікацыя адміністрацыйнага падзелу, увядзенне адзінага заканадаўства, сімволікі) спрыяла больш цеснаму палітычнаму аб'яднанню беларускіх зямель і актыўнаму функцыяніраванню асноўнага для працэсу этнаўтварэння сацыяльна-эканамічнага фактару. 3 узмацненнем гандлёва-эканамічных сувязяў у межах Княства, складваннем агульнадзяржаўнай гаспадаркі, развіццём таварна-грашовых адносін, ростам гарадоў, пэўнай уніфікацыяй вагавых адзінак і грашовай сістэмы пераадольвалася лакальная замкнёнасць, пашыраліся ўнутрытэрытарыяльныя кантакты, нівеліраваліся некаторыя гаспадарчыя і бытавыя адрозненні, адбывалася моўная інтэграцыя. Прагрэс у вытворчасці ўздзейнічаў на фарміраванне саслоўна-класавай структуры этнасу - да сярэдзіны XVI ст. аформіліся шляхецкае, мяшчанскае, сялянскае саслоўі [C. Марозава].

Гістарычны працэс фарміравання беларускай народнасці. 

Асноўныя прыкметы народнасці. У працэсе славянскага рассялення на тэрыторыі Беларусі сфармаваліся тры асноўныя ўсходнеславянскія племянныя аб’яднанні: крывічы, якія жылі ў Цэнтральнай і Паўночнай Беларусі, дрыгавічы, якія засялялі поўдзень краіны, і радзімічы, што жылі на паўднёвым усходзе сучаснай Беларусі. Шмат хто з даследчыкаў лічыць, што ўжо па завяршэнні працэса славянскага рассялення пачынаецца паступовае фармаванне беларускага этнасу. У айчыннай гістарыяграфіі існуе некалькі асноўных канцэпцый фармавання беларускай народнаці. Крывічы, дрыгавічы і радзімічы адыгралі значную ролю ў айчыннай гісторыі. Шэраг даследчыкаў, у тым ліку Яхім Карскі, Уладзімір Пічэта, Мітрафан Доўнар-Запольскі, Маісей Грынблат, лічаць, што яны сталі непасрэднымі продкамі беларускага народа – «крывіцка-дрыгавіцка-радзіміцкая» канцэпцыя паходжання беларусаў.

Беларусы як адно з адгалінаванняў усходніх славян сфарміравалася ў самастойны этнас у XIV-XVI стст. Фарміраванне і развіцце беларускай народнасці ў ХІІІ-ХVІ стст. было абумоўлена шэрагам спрыяльных грамадска-палітычных фактараў: усходнеславянскія землі разам з літоўскімі далі пачатак ВКЛ; супольная барацьба народаў ВКЛ супраць крыжацкай агрэсіі і татарскіх набегаў пазітыўна ўплывала на этнічныя працэсы; панаванне старабеларускай мовы і пісьменнасці ў дзяржаўным і духоўным жыцці ВКЛ садзейнічала выспяванню нацыянальнай свядомасці. На фарміраванні беларускай народнасці сказваліся таксама сацыяльна-эканамічныя фактары: этнагшенетычная роднасць усіх усходнеславянскіх народаў, іх культурная блізкасць аблягчалі асіміляцыйныя працэсы. Так, напрыклад, рускі першадрукар Іван Федараў, пасяліўшыся на тэрыторыі ВКЛ, яшчэ падкрэсліваў свае маскоўскае паходжанне, а яго нашчадкі ўжо нічым не адрозваліся ад беларусаў ці ўкраінцаў.