Выхаванне асноу здаровага ладу жыцця у дашкольным узросце

У цяперашні час адной з важнейшых задач дашкольнай педагогікі з’яўляецца захаванне здароўя дзяцей у працэсе выхавання і навучання.

Праблема ранняга фарміравання культуры здароўя актуальная, своечасовая і дастаткова складаная. Вядома, што дашкольны ўзрост з’яўляецца асновай у фарміраванні фізічнага і псіхічнага здароўя. Таму што менавіта да 7 гадоў чалавек праходзіць вялікі шлях развіцця, які не паўтараецца на працягу наступнага жыцця. Менавіта ў гэты перыяд ідзе інтэнсіўнае развіццё органаў і складанне фукнцыянальных сістэм арганізма, закладываюцца асноўныя рысы асобы, адносіны да сябе і ўсіх, хто знаходзіцца вакол. Важна на гэтым этапе сфарміраваць у дзяцей базу ведаў і практычных навыкаў здаровага ладу жыцця, патрэбнасць у сістэматычных занятках фізічнай культурай і спортам. 

Сёння пад здаровым ладам жыцця мы разумеем актыўную дзейнасць людзей, якая накіравана на захаванне і паляпшэнне здароўя. Фарміраванне здаровага ладу жыцця павінна пачынацца ўжо ў дзіцячым садзе. Уся жыццядзейнасць дзіцяці ў дашкольнай установе павінна быць накіравана на захаванне і ўмацаванне здароўя. Асновай з’яўляюцца штодзённыя пазнаваўчыя, фізкультурныя і інтэгрыраваныя заняткі, партнерская сумесная дзейнасць дарослага і дзіцяці на працягу дня. 

Мэтай аздараўленчай работы з’яўляецца стварэнне ўстойлівай матывацыі патрэбнасці ў захаванні свайго ўласнага здароўя і здароўя ўсіх, хто акружае.  

Таму вельмі важна сканструяваць змест выхаваўча-навучальнага працэсу па ўсім напрамкам развіцця дзіцяці, якія забяспечваюць далучэнне да каштоўнасцей, і перш за ўсё, – да каштоўнасцей здаровага ладу жыцця. 

Мэта дадзенай работы: апісанне педагагічнага вопыта па стварэнню неабходных умоў для фарміравання ў дзяцей дашкольнага ўзросту цэнасных адносін да здаровага ладу жыцця. 

Задачы работы: 

1) раскрыць сутнасць паняццяў “Здароўе”, “Лад жыцця”, “Здаровы лад жыцця”;

2) выявіць умовы фарміравання здаровага ладу жыцця дашкольнікаў у працэсе выхавання;

3) ахарактарызаваць здароўезберагальныя тэхналогіі ў сучаснай дашкольнай установе. 

Эфектыўнасць выхавання дзяцей залежыць ад здароўя. Здароўе – важны фактар працаздольнасці і гарманічнага развіцця дзіцячага арганізма. Праблема здароўя цікавіла многіх педагогаў. Вядома, што ўзровень здароўя чалавека залежыць ад шматлікіх фактараў: спадчынных, сацыяльна-эканамічных, экалагічных, дзейнасці сістэмы аховы здароўя. Відавочна, што першаступенная роля ў захаванні і фарміраванні здароўя ўсё ж належыць самому чалавеку, яго ладу жыцця, яго каштоўнасцям, устаноўкам, ступені гарманізацыі яго ўнутранага свету і адносін з тымі, хто акружае. Умацаванне і захаванне здароўя павінна стаць патрэбнасцю і абавязкам кожнага чалавека. 

Першым крокам у гэтым накірунку можа быць высвятленне прадстаўленняў аб здаровым ладзе жыцця ў сучасным грамадстве з мэтай іх далейшага карэкціравання, а таксама фарміравання новых прадстаўленняў і ўстановак на здароўе, здаровы лад жыцця. У першую чаргу, гэта мае значэнне для маладога пакалення, таму што яго здароўе – гэта здароўе грамадства праз 10 – 30 гадоў [2].

У Вялікай Медыцынскай энцыклапедыі здароўе трактуецца як стан арганізма чалавека, калі функцыі ўсіх яго органаў і сістэм ураўнаважаны з навакольным асяроддзем і адсутнічаюць якія-небудзь хваравітыя змены. У той жа час чалавек на працягу свайго развіцця змяняе формы ўзаемадзеяння з умовамі навакольнага асяроддзя, пры гэтым змяняецца не столькі навакольнае асяроддзе, колькі сам арганізм. 

Прыкметамі здароўя з’яўляюцца: 

- спецыфічная (імунная) і неспецыфічная ўстойлівасць да дзеяння шкодных фактараў;

- паказчыкі росту і развіцця;

- функцыянальны стан і рэзервовыя магчымасці арганізма;

- наяўнасць і ўзровень якіх-небудзь захворванняў альбо дэфекту арганізма;

- узровень маральна-валявых і цэнасна-матывацыйных установак.

Дзіця можна назваць здаровым, калі яно: 

1) у фізічным плане – умее пераадольваць стомленасць, яго здароўе дазваляе яму дзейнічаць ў аптымальным рэжыме;

2) у інтэлектуальгным плане – праяўляе добрыя разумовыя здольнасці, дапытлівасць, фантазію, самаадукацыю; 

3) у маральным плане – дзіця сумленнае, самакрытычнае; 

4) у сацыяльным плане – дзіця ўраўнаважанае, здольнае здзіўляцца і захапляцца.