Узровень развіцця зязнага маўлення ў вучняў 4 класа
Спіс выкарыстаных крыніц
Узровень развіцця зязнага маўлення ў вучняў 4 класа
У ходзе работы па навучанню пераказу важна ўжываць паслядоўны падыход, рыхтаваць дзяцей да навучання з ужываннем дамашніх заданняў.
Даследаванне праводзілася на базе пачатковай школы. У даследаванні прынялі ўдзел вучні 4 «А» і 4 «Б” класа. У 4 “А” класе навучаецца 20 чалавек, у 4 “Б» класе -25 чалавек. Сярэдні ўзрост 8-9 гадоў. Вучні 4 “А" класа склалі эксперыментальную групу даследавання і навучаліся па аўтарскай методыцы, вучні 4 «Б» класа склалі кантрольную групу і навучаліся па традыцыйнай методыцы.
Для таго, каб ацаніць эфектыўнасць распрацаванай методыкі мы падабралі наступны дыягнастычны інструментарый:
1. Анкетаванне дзяцей;
2. Назіранне па вылучаных крытэрыям;
Перад тым, як прыступіць да навучання дзяцей, прааналізуем адказы на пытанні анкеты. У анкеце было тры пытанні: як вы рыхтуецеся да пераказу? Якія прыёмы выкарыстоўваеце? Якія цяжкасці ў вас узнікаюць?
У рамках адказу на першае пытанне мы атрымалі наступнае размеркаванне адказаў:
Чытаю тэкст, каб зразумець сэнс-50% дзяцей;
Чытаю тэкст па абзацах – 30% дзяцей;
Чытаю, запамінаю і стараюся пераказаць-15% дзяцей;
Зубру-5%.
У ходзе адказу на другое пытанне многія дзеці адказвалі-шмат чытаю тэкст, што тлумачыцца тым, што дзеці механічна завучваюць тэкст без спробы яго зразумець і прааналізаваць. Вынікам такога падыходу з'яўляецца зніжэнне паспяховасці дзяцей пры пераходзе ў сярэдняе звяно школы, так як аб'ёмы матэрыялаў узрастаюць, і не заўсёды можна ўжываць механічнае завучванне. Толькі 20% дзяцей адказалі, што выкарыстоўваюць тэхнікі і прыёмы, каб запомніць і пераказаць тэкст, напрыклад:
Малюю ў сваім уяўленні карціну таго, што чытаю;
Драблю тэкст на часткі, даю назву кожнай з іх;
Запісваю на ліст галоўныя ідэі;
Складаю план і распавядаю па ім.
У выніку аналізу адказаў на трэцяе пытанне мы выдзялілі цяжкасці, з якімі дзеці сталкнуліся пры пераказе тэксту, а іменна:
Вельмі цяжка запомніць фразы, якія нельга сказать сваімі словамі;
У мяне дрэнная памяць;
Я не разумею, што чытаю;
Я не разумею, што хоча сказаць аўтар;
Я пастаянна путаюсь у тэксце;
Я не разумею некаторыя словы;
У мяне не хапае слоў усё пераказаць;
Я зубру, зубру, але пераказаць не магу.
1. Валочка, Г. М. Тэарэтыка-метадалагічныя асновы развіцця звязнага маўлення вучняў на ўроках беларускай мовы: 5–10 кл. / Г. М. Валочка. – Мінск: НІА, 2005. – 204 с.
2. Вучэбныя праграмы для агульнаадукацыйных устаноў з беларускай мовай навучання. I–IV класы / М-ва адукацыі Рэсп. Беларусь. – Мінск, 2009. – С 37.
3. Кішковіч, Р. М. Развіццё мовы вучняў, 4 кл.: для шк. з рус. мовай навучання. – кніга для настаўніка / Р. М. Кішковіч. – Мінск: Нар. асвета, 1984. – 48 с.
4. Лойка, М. І. Некаторыя прыёмы фарміравання камунікатыўных кампетэнцый малодшых школьнікаў. Социализация личности на разных этапах возрастного развития: опыт, проблемы, перспективы: материалы и респ. науч. конф. / А. М. Лапковская/ ГрГУ Им. Я. Купалы; редкол.: Н.В. Михалкович (гл. ред.) [и др.]. – Гродно: ГрГУ, 2012. – С. 150–153.