Уводзіны
1. Калектывізацыя ў БССР
Вынікі
Спiсак літаратуры
Уводзіны
У канцы 20-х гадоў групоўка Сталіна распачала адыход ад нэпа і рэпрэсіі супраць "непралетарскіх элементаў". На вёсцы галоўным ворагам быў аб'яўлены "кулак", г. зн. заможны селянін. У 1927 г. на Беларусі такіх налічвалася 4,1% ад усяго вясковага насельніцтва.
Узмацненне "антыкулацкай лініі" ў другой палове 20-х гг. паставіла заможных сялян перад пытаннем: ці патрэбна пашыраць вытворчасць, калі "лішкі" ў любы момант могуць быць канфіскаваны дзяржавай? Як вынік, у 1927-1928 гг. экспарт збожжа па СССР скараціўся ў 8 разоў у параўнанні з 1926-1927 гг. Да таго ж існаваў дыспарытэт цэн на збожжа і прамысловыя тавары. Нарыхтоўчыя цэны былі значна ніжэйшымі за рыначныя. Хлебанарыхтоўчы крызіс ставіў пад пагрозу планы індустрыялізацыі.
З другога боку, рэзка павялічыўся попыт на збожжа ўнутры краіны. У ходзе індустрыялізацыі гарадам, рабочым і служачым патрабавалася ўсё больш і больш прадуктаў харчавання. Невыкананне дзяржаўнага плана нарыхтовак збожжа прывяло да ўвядзення ў гарадах прадуктовых картак.
1. Калектывізацыя ў БССР
У 1929─1940 гг. у рэспубліцы ўведзены ў дзеянне і рэканструяваны 1863 прадпрыемствы, якія выпускалі 90% прадукцыі. Беларусь вывозіла ў значных памерах прамысловую прадукцыю ў іншыя раёны СССР. Змянілася і сацыяльная структура насельніцтва. У адпаведнасці з перапісам насельніцтва 1939 г. дзель рабочых у складзе насельніцтва дасягнула 21,9%, доля інтэлігенцыі вырасла да 14,5%; фактычна быў ліквідаваны сацыяльны пласт дробных прадпрымальнікаў, гандляроў, рамеснікаў і інш. прадстаўнікоў прыватнай сферы. Адной з мэтаў законаў аб абавязковых пастаўках дзяржаве хлеба, сланечнікаў, бульбы і жывёлы калгасамі і аднаасобнікамі (1933 г.) аб закупках хлеба спажывецкай кааперацыяй (1934 г.) было павышэнне зацікаўленасці калгаснікаў і аднаасобнікаў ў вытворчасці сельскагаспадарчай прадукцыі, стварэнне больш спрыяльных умоў для росту ўраджайнасці і развіцця калгаснай гандлю. Хлеб, які заставаўся пасля выканання абавязковых паставак (а для калгасаў - і натуральнай платы МТС) заставаўся ў распараджэнні вытворцаў.
Згодна з пастановай СНК СССР і ЦК ВКП (б) ад 19 студзеня 1934 г. закупкі хлеба ў насельніцтва вырабляліся толькі на аснове добраахвотнасці. Аднак дырэктывай ад 31 жніўня 1934 г. калгасы, якія выканалі планы хлебозаготовок і натуроплаты, абавязваліся да размеркавання прыбыткаў па працадзён стварыць фонды для выканання плана дзяржаўных закупак.
З мэтай як мага больш узяць хлеба ў калгасах былі створаны палітычныя аддзелы пры МТС, якія былі арыентаваны на правядзенне ў вёсцы надзвычайных мер.
Сельсаветах і райкама партыі было загадана выконваць задачы, пастаўленыя перад імі палітаддзела. У 1933─1934 гг. у БССР створана 72 палітаддзела. У адпаведнасці з дырэктывай пленума ЦК і ЦКК ВКП (б) (студзень 1933), яны маюць праводзілі агульную чыстку кадраў калгасаў і МТС.
Вынікі
Вынікамі правядзення сталінскага плана звышындустрыялізацыя і суцэльнай калектывізацыі стала стварэнне сучаснай на той момант матэрыяльна-тэхнічнай базы ў прамысловасці і сельскай гаспадарцы. Гэта забяспечыла будаўніцтва новага сацыялістычнага ладу ў СССР, у тым ліку і БССР. Для выканання задач мадэрнізацыі (пераўтварэння) краіны кіраўніцтвам краіны быў выкарыстаны масавы энтузіязм працоўных. Шляхам велізарнага напружання сіл была пабудавана магутная індустрыяльная база.
1. Панов С.В. Матэрыялы па гісторыі Беларусі / С.В.Панов; Мінск: Аверсэв, 2007. -384с : іл. - (Іспыты).
2. Панов С.В. Гісторыя Беларусі: білеты: 10класс / С.В.Панов; Мінск: Аверсэв, 2008. - 112С. - (Іспыты).
3. Новiк Я.К. Гiсторыя Беларусi: 11 клас / Мiнск: Народная асвета 2002.