Заданне 1. Фальклор і развіццё маўлення дзяцей.
Заданне 2. Характарыстыка вобразнай сістэмы твора Міхася Лынькова “Міколка-паравоз”.
Заданне 3. Аналіз верша Ніла Гілевіча “Край мой беларускі”.
Заданне 1. Фальклор і развіццё маўлення дзяцей.
У выхаванні дзетак вельмі важна выкарыстоўваць элементы вуснай народнай творчасці. Асноўная мэта – паказаць дзецям прыгажосць беларускай мовы. Беларуская мова – гэта мова вялікага беларускага народа.
Калі дзеткі ўслухоўваюцца ў напеўнасць, вобразнасць роднай мовы, яны не толькі авалодваюць мовай, але і далучаюцца да прыгажосці і самабытнасці роднага слова. Дзяцей прыцягвае мілагучнасць, рытмічнасць, напеўнасць, займальнасць забаўлянак, калыханак, загадак. Усё гэта вызывае ў дзяцей жаданне паўтарыць, запомніць. А гэта, ў сваю чаргу, садзейнічае развіццю маўлення. З далёкіх часоў жывуць у народным побыце калыханкі, забаўлянкі, якія забаўляюць і вучаць дзетак. Абавязковымі спадарожнікамі дзяцей павінны быць казкі “Зайкава хатка”, “З рога ўсяго многа”, “ Каза ў арэхах” і іншыя.
Каштоўнасць фальклора заключаецца ў тым, што з яго дапамогай дарослы лёгка наладжвае эмацыянальны кантакт з дзецьмі, узбагачае пачуцці і маўленне дзяцей, фарміруе адносіны да навакольнага свету.
Творы вуснай народнай творчасці маюць вялікае пазнавальнае і выхаваўчае значэнне. Калі дарослы вымаўляе кароткія і рытмічныя фразы з пацешак і забаўлянак, загадак і песенек, дзеці чуюць гукі, якія часта паўтараюцца. Гэта вызывае адпаведныя рэакцыі на мастацкі твор.
Дзеці заўсёды добра ўспрымаюць фальклорныя творы, таму што ў іх прысутнічае і юмар, і жыццёвыя сітуацыі, якія ім добра знаёмыя.
Пад час таго, як дзеці засвойваюць творы вуснай народнай творчасці, у іх адбываецца фарміраванне патрэбнасці ў мастацкім слове. У сувязі з гэтым узнікае вельмі важны момант – больш глыбокае знаёмства дашкольнікаў з шматлікімі відамі фальклорнай творчасці. Ужо на першых этапах жыцця дзяцей узнікае магчымасць далучэння яго да народнай паэзіі з дапамогай дзіцячага фальклора. Творы вучнай народнай творчасці з’яўляюцца адной з найбольш важных крыніц развіцця маўлення дзяцей. Сюды ўваходзяць такія фальклорныя формы, як загадкі, забаўлянкі, калыханкі, лічылкі, песні, казкі.
Засвойванне форм вусных зносін пачынаецца з калыханак. Гэта потым дапамагае дзецям запамінаць словы, словазлучэнні, засвойваць шматлікія бакі мовы, такія як лексічны і граматычны.
Забаўлянкі, лічылкі, заклічкі – гэта вельмі багаты матэрыял для развіцця гукавай культуры мовы. У дзцей фарміруецца правільнае ўспрыманне паэтычнай мовы, а таксама інтанацыйная выразнасць.
Заданне 2. Характарыстыка вобразнай сістэмы твора Міхася Лынькова “Міколка-паравоз”
“Міколка-паравоз” – адзін з выдатнейшых твораў беларускай дзіцячай літаратуры. Гэта рэалiстычны па характары твор, напiсаны на аўтабiяграфiчным матэрыяле.
Галоўны герой – хлопчык Мiколка па мянушцы Паравоз. Твор звязан з чыгункай i чыгуначнiкамi. Мiколка ўмеў адрознiваць тып цягнiкоў. Ён па адным гуку пазнаваў бацькаў паравоз. Мiколка дапытлiвы, ён задае шмат пытанняў бацькам, дзеду, настаўнiкам. Бацька заўсёды прывозiў Мiколцы штосьцi цiкавае i вучыў сына бачыць незвычайнае ў звычайным. Напрыклад, на вугалi яны знаходзiлi адбiткi тых дрэваў, што раслi на зямлi тысячы год таму. Бацька Андрэй расказваў яму цiкавыя гiсторыi пра гэты самы камень. Гэта дзiвiла хлопчыка i выклiкала ў яго павагу да бацькоўскага розуму, i жаданне самому пра ўсё даведацца.
Мiколка збiраў цiкавыя рэчы, што заставалiся ад цягнiкоў на рэйках, а з сабраных малюнкаў зрабiў сваеасаблiвую «карцiнную галерэю». Дапытлiвасць часта прыносiць Мiколку непрыемнасцi. Напрыклад, у раздзеле «Мiколкавы непаразуменнi з богам» рассказваецца наступная гісторыя. Мiколка хацеў даведацца, што гэта за таемная iстота – Бог. Але патлумачыць яму не маглi нi мацi, нi поп у школе. Яны маглі заўсёды яго пакараць за такія пытанні. Міколка ўжо не раз быў пабіты з-за гэтага. І Мiколку назаўсёды адвярнула ад рэлiгii.
Заданне 3. Аналіз верша Ніла Гілевіча “Край мой беларускі”
“Край мой беларускі”
Край мой беларускі, край!
Дай мне прыгарнуцца, дай!
Да твайго ляснога
Вераснога долу,
Дзе так шчасця многа
Выпала на долю, —
Дай жа прыгарнуцца, дай!
Край мой беларускі, край!
Дай ты мне напіцца, дай!
Той вады гаючай
З той крыніцы вечнай,
Дзе ад ран балючых
Ты арлоў вылечваў, —
Дай жа мне напіцца, дай!
Край мой беларускі, край!
Дай ты мне паслухаць, дай!
Як на лад пявучы
Старажытнай мовы
Тут гамоняць пушчы,
Там шумяць дубровы, —
Дай жа мне паслухаць, дай!
Край мой беларускі, край!
Дай ты мне прайсціся, дай!
