Творчая дзейнасць Н. Гілевіча надзвычай шматгранная: паэт і перакладчык, фалькларыст і літаратуразнаўца, крытык і публіцыст, драматург і дзіцячы пісьменнік.
Нарадзіўся Н. Гілевіч 30 верасня ў в. Слабада на Лагойшчыне. Тэматычнае адзінства ў творчасці Н. Гілевіча складаюць вершы пра родную прыроду, якія маюць выразную эстэтыка-экалагічную скіраванасць у выхаванні дзяцей. Н. Гілевіч імкнецца адкрыць незвычайнае ў звычайным, абудзіць эмацыйна-ўзнёслае ўспрыманне навакольнай прыроды. У вершы «Цуд тварыўся – я праспаў…» паэт заваблівае ў свет чароўнай, казачнай прыгажосці. Белы колер снегу перадае святочны, радасны настрой чалавечай душы. Снег – сама чысціня, святло, тая зімовая краса, якая наўкола перайначыла свет і надала яму незвычайную прывабнасць. Зіму немагчыма ўявіць без Дзеда Мароза, навагодняй ёлкі; малыя з асаблівай нецярплівасцю чакаюць гэтага дзіўнага персанажа і падарункаў ад яго. Паэт цудоўна ведае пра шчырую веру дзяцей у незвычайнае, заўсёднае чаканне імі свята. У вершы «Наша ёлка» ён перадае атмасферу навагодняга дзейства. Эмоцыі і пачуцці дзяцей яскрава адлюстроўвае рытм, перадае стан дзіцячай узрушанасці. 3 узнёслым жыццялюбным пафасам Н. Гілевіч апявае вясну. Гэтую пару года паэт любіць асабліва, складае ёй лірычныя гімны, оды і песні. Вясна ў яго творах – гэта вітанне разбуджанай навакольнай прыроды, эмацыйна-непасрэднае захапленне кветкамі і птушкамі, сонцам і першым дожджыкам, пакланенне красе роднага краю. У вершы «Вітаю вясну» паэт псіхалагічна ярка паказвае, як дзяўчынка ў горадзе дзівіцца прыгажосці, імкне насустрач цяплу і зеляніне, святлу і птушыным спевам. Мастак слова кліча бачыць, адчуваць і адгукацца на прыгажосць свету. У вершы «Свята зямлі» паэт таксама вітае вясновае абуджэнне. Краса прыроды настройвае на ўзвышана-ўрачыстую ноту. Ён услаўляе вясну яркую, зычнагалосую, жыватворную. У вершы «Зёлкі» паэт акурат і гаворыць дзецям пра цудадзейную, жывільную сілу раслін. Святаяннік і дзівасіл, сухацвет і піжма могуць дапамагчы адужаць хваробу. Далучыць да свету прыроды і тым самым развіць эстэтычнае пачуццё дзяцей закліканы і такія вершы, як “Верабей”, “Шпак”, “Зайчык-уцякайчык” і інш. Н. Гілевіч перакананы, што дзяцей неабходна змалку выхоўваць у “зялёнай школе”, бо менавіта там, на ўлонні прыроды, яны прылучаюцца да прыгожага і цудоўнага, спасцігаюць азы экалагічнай этыкі.
2 Жанравая разнастайнасць дзіцячай паэзіі Р. Барадуліна. Спосабы актывізацыі мастацкага мыслення дзяцей. Псіхалагізм у вершах
Рыгор Іванавіч Барадулін – самабытны паэт-наватар, нястомны эксперыментатар, тонкі псіхолаг у беларускай дзіцячай літаратуры. Разумнае спалучэнне жыццвай мудрасці, з аднаго боку, і дзіцячай непасрэднасці, з другога, душэўны такт і цудоўнае валоданне канкрэтнасцю вобразнага мыслення выяўляюць у ім талент дзіцячага пісьменніка, як натуру перш за ўсё чулую і ўражлівую. Сутнасць шчырых кантактаў з маленькімі чытачамі – не ў павучальнасці, а ў незвычайнай чуйнасці да семантычнай шматфарбнасці роднага слова.
У агульнае рэчышча багатай барадулінскай творчасці надзіва арганічна ўліваецца яго паэзія для дзяцей. Своеадметнае спалучэнне задушэўнага лірызму і каламбурнага гумару вызначыла творчую манеру яго як дзіцячага паэта. Для дашкольнага і школьнага ўзросту Р. Барадулін выдаў кнігі паэзіі “Мех шэрых, мех белых” (1963), “Красавік” (1965), “Экзамен” (1969), “Ай! Не буду! Не хачу!” (1971), “Ці пазяхае бегемот?” (1981), “Азбука не забаўка” (1985) і інш.
Свае першыя творы для дзяцей Р. Барадулін напісаў у пачатку 1960-х гг., калі ў самога падрастала дачка Ілона. Таму паэт, трэба меркаваць, адчуў сябе дзіцячым паэтам. Ён свядома, з бацькоўскім замілаваннем абірае пастаяннай гераіняй субяседніцай дзяўчынку Лану (Лану-капрызулю, Лану-паслухмяну).
Сваім жа першым дзіцячым творам ён па праву лічыць напісаную спецыяльна для дачушкі Ілонкі па просьбе мамы Акуліны Андрэеўны лірычна-пяшчотную «Калыханку». Вобразны свет сваіх калыханак Р. Барадулін насяліў і любімым персанажам гэтага жанру – катом. Дарэчы, кот Мірон – заўсёдны персанаж шматлікіх аўтарскіх твораў для дзяцей. Менавіта кот, лічыцца, можа прыносіць дзецям салодкі сон. У прыватнасці, інтрыгуе барадулінскае “дзівацтва”: паэт прысвячае свайму ўлюбёнцу кату Мірону калыханку.
У паэта многа вершаў пра жывёл. Вершы пра жывёл развіваюць пачуццё прыгожага як найпершы элемент чалавечнасці. Верш-казка “Экзамены” знаёміць з прадстаўнікамі жывёльнага, птушынага і насякомага свету. Многія творы актыўна пашыраюць дзіцячы пазнаваўчы кругагляд(“Як стаў заяц даўгавухі”, “Як зрабіўся рак чырвоны”, “Ці ляцяць вароны ў вырай?”, “Ці пазяхае бегемот?”, “Пеўнік-весялун”).
