Гисторыка-Рэтраспектыуны анализ народнага каляндарнага цыкла Дажынки

Дажынкі – вельмі важнае свята ў жыцці вернікаў людзей. І гэтае свята, адрозніваецца ад многіх іншых урачыстасцяў. 

Яркім і самабытным з’яўляецца свята “Дажынкі”, у якім прымае ўдзел амаль уся вёска. Абрад з’яўляецца адным з самых старажытных абрадаў беларускага сялянства. На працягу значнага часу многія элементы былі страчаны, але галоўныя моманты захаваліся да нашых дзён. 

«Дажынкі» - унікальны абрадавы комплекс, заснаваны на цесным зносінах з навакольным прыродай. Свята дажынак бытавала ў вясковым соцыуме і ў савецкі перыяд, аднак функцыя старадаўняга звычаю змянілася, адбыліся пераасэнсоўка і трансфармацыя рытуалу і яго структурных элементаў. “Як і раней, атрыбутамі дажынак з'яўляліся сноп ці вянок з каласоў і сцяблін збожжа, аздобленыя палявымі кветкамі. Дажынкі — штогадовы «фестываль-кірмаш працаўнікоў сяла», які праводзіцца ў Беларусі з 1996 года. На фестывалі ўзнагароджваюць лепшых працаўнікоў аграпрамысловага комплексу рэспублікі. Афіцыйную частку звычайна адкрывае шэсце ганаровых гасцей, дэлегацыі абласцей, творчых калектываў. [1, c. 94].

Мэта дадзенай курсавой працы-вывучыць сутнасць, асаблівасці, абрады, традыцыі святкавання Дажынкаў.

У адпаведнасці з пастаўленай мэтай былі вылучаны наступныя задачы:

1. Вывучыць вытокі святкавання Дажынак.

2. Разгледзець традыцыі і звычаі святкавання Іванава дня.

3. Паказаць асаблівасці арганізацыі і правядзення свята Дажынкі.

4. Зрабіць гісторыка-рэтраспектыўны аналіз народнага свята «Дажынкі»

5. Раскрыць задуму свята і яе асноўныя часткі.

6. Разгледзець сцэнарна-рэжысёрская распрацоўку свята «Дажынкі».

Аб'ект даследаванні: свята «Дажынкі».

Прадмет даследавання: сцэнарыі і артыкулы ў падручніках і іншыя крыніцы свята «Дажынкі».

Гісторыка-рэтраспектыуны аналіз народнага свята восяньскага каляндарнага цыкла “Дажынкі”.

Дажынкі - старажытнае народнае свята ўбеларусаў, звязанае з апошнімі момантамі жніва. Суправаджалася народнымі абрадамі,танцамі, песнямі, чым былі ўдзячныя «духам нівы» за хлеб і заадно прасілі даць урадлівасць і налета. Заканчэнне жніва - дажынкі ў Беларусі, адзначалася вельмі ўрачыста. Культура беларусаў цесна звязана з зямлёй, земляробствам. Многія святы, звычаі і традыцыі бяруць свой пачатак з падзей, цесна звязаных з земляробчым календаром. Дажынкі, мабыць, самы вядомы з такіх святаў.

Мудрасць продкаў, закладзеная ў старажытнаславянскія паганскія абрады, была настолькі відавочная, што многія з іх сталі асновай сучасных народных святаў і традыцый. І хоць паганства як рэлігійная форма вераванняў на Русі спыніла існаванне (афіцыйна) пасля прыняцця хрысціянства, выкараніць ўбіраецца з малаком маці ўстояныя традыцыі з падсвядомасці людзей царкоўнаслужыцелям па гэты дзень не ўдалося.

Чаму свята называецца-Дажынкі? 

«Дажынкі, старадаўні абрад, які адзначае канец жніва. Гэты абрад вядомы ва ўсіх земляробчых народаў, у прыватнасці ў славян, немцаў і інш.У старажытнасці служыў прыёмам вядзьмарства. Апошні сноп, складзены з зрэзаных усімі жняцамі каласоў, перавіты кветкамі або прыбраная ў жаночую сукенку, урачыста прывозіўся ў паселішча або пакідаўся ў полі да наступнай жніва. Дажынкі суправаджаліся радаснымі дажынкавымі песнямі і скокамі». Галоўны сэнс усіх праводзяцца старажытнымі славянамі сакрамэнтаў складаўся ў тым, каб прыцягнуць да сваіх дзеянняў увагу вышэйшых сіл. Язычнікі верылі, што існуе тры неабсяжных паралельна існуючых структуры быцця:

-рэальны, свет людзей;

-тагасветны, свет духаў, мёртвых душ і нячыстай сілы;

-чароўны, які належыць шматлікім багам і сілам прыроды.