УВОДЗІНЫ
ГЛАВА 1. ТЭАРЭТЫЧНЫЯ АСНОВЫ РАЗВІЦЦЯ ЦІКАВАСЦІ ДА ЧЫТАННЯ І КНІГІ Ў ПАЧАТКОВЫХ КЛАСАХ
1.1 Псіхолага-педагагічная характарыстыка дзяцей малодшага школьнага ўзросту
1.2. Чытанне як тып маўленчай дзейнасці малодшых школьнікаў
1.3. Асаблівасці фарміравання цікавасці да чытання і кнігі ў пачатковых класах
ГЛАВА 2. ДОСЛЕДНА-ПОШУКАВАЯ РАБОТА ПА ФАРМІРАВАННІ ЦІКАВАСЦІ ДА ЧЫТАННЯ У ДЗЯЦЕЙ МАЛОДШАГА ШКОЛЬНАГА ЎЗРОСТУ
2.1 Дыягностыка ўзроўню развіцця цікавасці да чытання
2.2 Арганізацыя дзейнасці, накіраванай на развіццё цікавасці да чытання ў дзяцей малодшага школьнага ўзросту сродкамі пазаўрочнай работы з кнігай
ЗАКЛЮЧЭННЕ
СПІС ВЫКАРЫСТАНЫХ КРЫНІЦ
УВОДЗІНЫ
Ролю кнігі ў духоўным развіцці чалавека немагчыма пераацаніць. У перыяд інтэнсіўнага фарміравання асобы - у дзяцінстве, яго ўплыў асабліва вялікая, бо кніга, якую мы чытаем у дзяцінстве, часта пакідае незабыўны след у душы, пакідаючы свой адбітак на жыцці. Усе мы ведаем, што чытанне заўсёды разглядалася як сродак выкладання і навучання чалавека.
Актуальнасць тэмы абумоўлена тым, што сучасная школа перажывае новы этап свайго развіцця. Перад настаўнікам пачатковай школы стаіць задача пабудовы адукацыйнага працэсу такім чынам, каб грамадства атрымлівала высококультурным, глыбока маральных і сацыяльна актыўных грамадзян, для якіх ўменне і жаданне вучыцца павінны стаць устойлівымі рысамі асобы. Гэтага немагчыма дасягнуць без сур'ёзнай працы навучэнцаў з першых дзён навучання, прычым не толькі з дапамогай падручніка, але і з дапамогай дзіцячых кніг з даступнага гуртка чытання. У апошні час каштоўнасць кніг і чытання стала бясспрэчнай. Але сёння сітуацыя іншая. Карціна масавага чытання, яе прэстыж, звычкі і навыкі чытання істотна змяніліся. У наша стагоддзе навукова-тэхнічнага прагрэсу, дзе дамінуюць тэлебачанне, кампутары і відэагульні, дзеці страцілі цікавасць да чытання.
ГЛАВА 1. ТЭАРЭТЫЧНЫЯ АСНОВЫ РАЗВІЦЦЯ ЦІКАВАСЦІ ДА ЧЫТАННЯ І КНІГІ Ў ПАЧАТКОВЫХ КЛАСАХ
1.1 Псіхолага-педагагічная характарыстыка дзяцей малодшага школьнага ўзросту
Малодшы школьны ўзрост - гэта перыяд пазітыўных змяненняў і пераўтварэнняў, якія адбываюцца з асобай дзіцяці. У гэтым узросце дзіця найбольш схільны ўплыву сацыяльных фактараў, спрыяльных умоў для фарміравання ў яго пэўных псіхалагічных уласцівасцяў і тыпаў паводзін. Малодшы школьны ўзрост лічыцца найбольш адчувальным перыядам для выхавання станоўчых якасцей асобы, у тым ліку грамадзянскасці і патрыятызму. Самазаспакоенасць, агульнавядомая унушальнасць дзяцей, іх даверлівасць, перайманне і вялікі аўтарытэт настаўніка ствараюць спрыяльныя ўмовы для паспяховага вырашэння гэтай праблемы.
Згодна з перыядызацыі псіхічнага развіцця, Д. Б. Эльконіна, малодшы школьны ўзрост абмяжоўваецца перыядам 7-11 гадоў [32, с. 133].
Аднак у цяперашні час большасць дзяцей пачынаюць вучыцца з 6 -6,5 гадоў. Такім чынам, адбываецца зрушэнне межаў малодшага школьнага ўзросту да 6-10 гадоў.
У малодшым школьным узросце псіхалагічная структура асобы дзіцяці трансфармуецца. Вучэбная дзейнасць становіцца вядучай дзейнасцю, сацыяльны сэнс навучання выразна бачны, матывацыя дасягнення мэты становіцца дамінуючай; для дзіцяці адбываецца змена рэферэнтнай групы, для дзяцей змяняецца распарадак дня; умацоўваецца новая ўнутраная (асобасная) пазіцыя; мяняецца сістэма ўзаемаадносінаў дзіцяці з іншымі людзьмі [25, с. 102].
ГЛАВА 2. ДОСЛЕДНА-ПОШУКАВАЯ РАБОТА ПА ФАРМІРАВАННІ ЦІКАВАСЦІ ДА ЧЫТАННЯ У ДЗЯЦЕЙ МАЛОДШАГА ШКОЛЬНАГА ЎЗРОСТУ
2.1 Дыягностыка ўзроўню развіцця цікавасці да чытання
Доследна-пошукавая праца ажыццяўлялася на базе .... У даследаванні прымалі ўдзел вучні 3 класа, у класе 26 чалавек. Праца праводзілася сумесна з класным кіраўніком. У класе праводзіліся мерапрыемствы, накіраваныя на развіццё цікавасці да чытання.
Мэта доследна-пошукавай працы - выявіць найбольш эфектыўныя ўмовы развіцця цікавасці да чытання ў малодшых школьнікаў.
Меркаваныя ўмовы:
- Сфарміравана станоўчае стаўленне да самой чытацкай дзейнасці («люблю чытаць»);
- Прысутнічае зацікаўленасць канкрэтнымі кнігамі ("хачу гэтыя кнігі»);
- уласцівых захапленне самім працэсам чытання («не магу адарвацца ад кнігі»);
- Ці існуе імкненне падзяліцца з іншымі радасцю ад зносін з кнігай («хачу, каб іншыя аб гэтай кнізе даведаліся").
Задачы доследна-пошукавай працы:
1. Правесці даследаванне інтарэсаў да чытання малодшых школьнікаў.
2. Распрацаваць шэраг мерапрыемстваў, накіраваных на развіццё інтарэсаў да чытання ў навучэнцаў, і праверыць іх эфектыўнасць на практыцы.
Асноўнымі метадамі вывучэння інтарэсаў да чытання з'явіліся анкетаванне і назіранне. У якасці асновы для распрацоўкі дыягнастычнага інструментара мы скарысталіся методыкай Е.І. Матвеевой [23].
ЗАКЛЮЧЭННЕ
Малодшы школьны ўзрост - гэта перыяд пазітыўных змяненняў і пераўтварэнняў, якія адбываюцца з асобай дзіцяці. У гэтым узросце дзіця найбольш схільны ўплыву сацыяльных фактараў, спрыяльных умоў для фарміравання ў яго пэўных псіхалагічных уласцівасцяў і тыпаў паводзін. Малодшы школьны ўзрост лічыцца найбольш адчувальным перыядам для выхавання станоўчых якасцей асобы, у тым ліку грамадзянскасці і патрыятызму. Самазаспакоенасць, агульнавядомая унушальнасць дзяцей, іх даверлівасць, перайманне і вялікі аўтарытэт настаўніка ствараюць спрыяльныя ўмовы для паспяховага вырашэння гэтай праблемы.
Малодшы школьны ўзрост - гэта перыяд пазітыўных зменаў, якія адбываюцца з асобай дзіцяці. Ён адчувальны да развіцця пазітыўных асобасных якасцяў. Афармленне незалежнасці, маральнасці, актыўнасці, з'яўленне ўстойлівых інтарэсаў і кагнітыўных матываў прадастаўляюць шырокія магчымасці для навучання і выхавання дзяцей.
Чытанне - гэта ўменне рэагаваць на пісьмовыя графічныя знакі (літары) і перакладаць іх у словы, значэння, сэнсы. Як працэс, чытанне ёсць аднаўленне і вымаўленне ўслых зместу, якое сімвалічна перавялі ў пісьмовыя знакі. Чытанне - гэта заўсёды рэакцыя на тэкст аўтара, якая залежыць ад тэхнікі дэшыфроўкі літарных знакаў, ад вопыту які чытае, ад яго развіцця і асаблівасцяў ўспрымання. Пры чытанні адбываецца сувязь слоў, якія вымаўляюцца (у думках або ўслых), з жыццёвым вопытам і апісвае падзеі, з аўтарскім бачаннем іх. У гэтым сэнсе заўсёды ёсць сатворчасць, суперажыванне, ёсць дыялог з аўтарам (гэта адбываецца нават пры чытанні падручнікаў).
1. Аляксееўская, А.Т. Фарміраванне інтарэсаў да чытання малодшых школьнікаў / А.Т. Аляксееўская. - М., 2008. - 180 с.
2. Андрэеў, У.І. Пазакласная работа па літаратуры ў пачатковай школе / У.І. Андрэеў. - М., 1999. - 252 с.
3. Багданава, О.Ю. Методыка выкладання літаратуры / О.Ю. Багданава, В.Г. Маранцман. - М., 1994.. - 288 с.
4. Божовіч, Л. І. Асоба і яе развіццё ў дзіцячым узросце / Л. І. Божовіч. - М.: Навука і тэхніка, 1968. - 464 с.
5. Бардоўскі, Н. Педагогіка: вучэбны дапаможнік / Н. Бардоўскі, А. Реан. - СПб. : Пітэр, 2011.- 304 с.
6. Бушніна, Е.І. З вопыту пазакласнай работы па літаратурным чытанні: Дапаможнік для настаўніка. / А.І. Бушніна - Масква, 2011. - 59 с.
7. Выготскі, Л. С. Педагагічная псіхалогія / пад рэд. В. В. Давыдава. - М.: Педагогіка, 1991. - 480 с.
8. Выготскі, Л.С. Гісторыя развіцця вышэйшых псіхічных функцый // Собр. оч .: У 6т. - М., 2003. - 400 с.
9. Галагузова, М.Л. Прафесійная падрыхтоўка сацыяльных педагогаў / М.Л. Галагузова // Сацыяльная праца. - М., 1992. - №6. - С. 24.
10. Грыгор'еў, Д. пазаўрочны дзейнасць школьнікаў / Д. Грыгор'еў. - М.: Навука і тэхніка, 2011. - 159 с.
11. Грыгор'ева, Е. Ю. Развіццё ў вучняў цікавасці да чытання / Е. Ю. Грыгор'ева // Малады навуковец. - 2011.- №7. - С. 86-90.
12. Гусеў, І. Е. Сучасная энцыклапедыя. Этыкет / І. Я. Гусеў. - Мн. : Харвест, 2000. - 352 с.
13. Давыдаў, В.У. Малодшы школьнік як суб'ект вучэбнай дзейнасці / В.У. Давыдаў, У.І. Слабодчыкаў, Р.А. Цукерман // Пытанні псіхалогіі. - М., 2002. - №3-4. - С. 14-19.
14. Дереклеева, Н.І. Даведнік класнага кіраўніка: 1-4 класы / Н.І. Дереклеева. - М .: Вако, 2007. - 167 с.
15. здаровае, А. Г. Патрэбнасці. Інтарэсы. Каштоўнасці / А. Г. здаровае. - М.: Політіздат, 1986. - 85 с.
16. Кабанава-Мелер, Е.Н. Фарміраванне прыкладаў разумовай дзейнасці і разумовага развіцця навучэнцаў / Е.Н. Кабанава-Мелер. - М .: Навука і тэхніка, 2008. - 288 с.
17. Кавалёва, Г. С. Кароткі справаздачу «Вынікі Трэцяга міжнароднага даследаванні па ацэнцы якасці матэматычнага і прыродазнаўчага адукацыі ў Расіі» / Г.С. Кавалёва, К.А. Краснянская [Электронны рэсурс]: Рэжым доступу: http://www.centeroko.ru/.
18. Кавалёва, Г.С. Вывучэнне хуткасці чытання пятнаццацігадовых навучаюцца / Г.С. Кавалёва, М.В. Нурмінская. - М. Цэнтр ацэнкі якасці адукацыі ІОСО РАТ, 2011. - 326 с.
19. Каломінскі, Я. Л. Сацыяльная псіхалогія ўзаемаадносін у малых групах: вучэбны дапаможнік для псіхолагаў, педагогаў, сацыёлагаў / Я. Л. Каломінскі. - М.: Навука і тэхніка, 1980. - 192 с.
20. Лейтес, Н.С. Псіхалогія адоранасці дзяцей і падлеткаў / Н.С. Лейтес. - М .: Выдавецкі цэнтр "Акадэмія", 1996. - 416 с.
21. Лявонцьеў, А. А. Асновы псіхалінгвістыкі: падручнік для студэнтаў ВНУ / А. А. Лявонцьеў. - М.: Сэнс, 2011. - 185 с.
22. Лутаў, Т. Н. Літаратурнае чытанне ў пачатковай школе. Прывіццё цікавасці да чытання ў малодшых школьнікаў / Т. Н. Лутаў. - Н. Ноўгарад: Навука і тэхніка, 2009. - 124 с.
23. Матвеева, Е.І. Літаратурнае чытанне. Вучэбна-метадычны камплект для 3 класа / А.І. Матвеева. - М .: Віта, 2013. - 220 с.
24. Марозава, Н. Г. Настаўніку аб пазнавальным інтарэсе / Н. Г. Марозава. - М.: Навука і тэхніка, 1979. - 74 с.
25. Мухіна, В.С. Ўзроставая псіхалогія: фенаменалогія развіцця, дзяцінства, малалецтва / В.С. Мухіна. - М .: Акадэмія, 1999. - 496 с.
26. Немовым, Р. С. Псіхалогія: падручнік для студэнтаў вышэйшых навучальных устаноў у. 3 кн. / Р. С. Немовым. - М.: гуманнасці. выд. цэнтр ВЛАДОС, 2000. - 158 с.
27. Ніталімова, Л. В. Развіццё чытацкай цікавасці малодшых школьнікаў / Л. В. Ніталімова, С. Н. Сямёнава // ментар. - 2007. - №1. - С. 11-13.
28. Ожегов, С.І. Словарь русского языка / С.І. Ожегов. - М: Локід-Прэс, 2007. - 944 с.
29. Панчешнікова, Л.М. Метадычны дапаможнік для ВНУ / Л.М. Панчешнікова. - М.: Навука і тэхніка, 1976. - 187 с.
30. Сяргееў, І.С. Як арганізаваць праектную дзейнасць навучэнцаў: практычны дапаможнік для работнікаў агульнаадукацыйных устаноў / І.С. Сяргееў. - 2-е выд., Іспр. і доп. - М.: АРКТІ, 2005. - 80 с.
31. Фундаментальнае ядро зместу агульнай адукацыі / пад рэд. В. В. Казлова, А. М. Кандакова. - 3-е выд. - М.: Навука і тэхніка, 2011. - 79 с.
32. Эльконін, Д.Б. Псіхічнае развіццё ў дзіцячых вяках / Д.Б. Эльконін. - М .: Інстытут практычнай псіхалогіі, 1997. - 416 с.
