Мастацкія пошукі А. Разанава Курсовая работа (проект)

Кожны сапраўдны паэт падобны ў сваёй творчасці фараону або Вярхоўнаму жрацу, які прысвяціў усё жыццё стварэнню ўласнай піраміды. Паэт усведамляе, што менавіта зоркі і планеты сталі так, што на яго долю выпаў такі вялікі і сумны надзел: данесці свету вялікую ісціну, без якой сусвет абрынецца. І ён павінен, са схаванай надзеяй на духоўнае неўміручасць, стварыць уласнае тварэнне, роўнавялікае стварэнням старажытных. Кожны паэт амбівалентны ў дадзеным імкненні, бо ён − стваральнік, але перш за ўсё – разбуральнік. Бо не расчысціўшы месца для ўласнага будаўніцтва, не здзейсніўшы ўласнага выбару з дылемы традыцыйнае-наватарскае, ён ніколі не выканае прызначанае яму лёсам. Апошняе ў значнай ступені адносіцца і да будаўнічага матэрыялу паэзіі – cлова і да ўсёй літаратуры ў цэлым.

Падобная метафарызацыя пошукаў найбольш характарызуе творчасць арыгінальнага паэта Алеся Разанава, у якім так прыкметныя гэтыя два шляхі. Пачынаў беларускі паэт у егіпецкім стылі, спрабуючы стварыць свой будучы шэдэўр у традыцыйнай не толькі для пачаткоўцаў, але і для большасці добрых паэтаў класічнай манеры, імкнучыся ўпісаць уласнае ўзвадзімае збудаванне ў шэраг ужо іншых. Апошняе калі і вылучалася на агульным фоне, то, мабыць, яшчэ толькі вонкава, дэкорам, бо не закранала анталагічных асноў існавання, што было характэрна для першых зборнікаў паэта, хоць пра перыяд вучнёўства ў адносінах да А. Разанава казаць не даводзіцца, бо з першых публікацый пра яго практычна адразу загаварылі як пра таленавітай асобы са сваёй канцэпцыяй творчасці, а ўсе наступныя кнігі паэзіі выклікалі актыўную палеміку і цэлую амплітуду ўспрымання – ад захаплення да абсалютнага непрымання або паблажліва-абыякавага (хутчэй за ўсё найгранага, ненатуральнага) абыякавасці [13, c. 206].

У творах Разанава ўзнікае рэальнасць − рэальнасць, якая мае сваю гісторыю, у якой адлюстравана чалавечае жыццё, сапраўды гэтак жа, як і чалавечае жыццё захаваная словам, адлюстравана праз яго. Неабходна адзначыць, што менавіта А. Разанаў, у якім прывыклі бачыць перш за ўсё наватара, авангардыста, на здзіўленне шмат зрабіў для аднаўлення традыцый рамантызму. У паэзіі Разанава можна ўбачыць шматлікія рысы сучаснага постмадэрнізму, але чаго ў іх дакладна не хватае, гэта простай іроніі, характэрнай для большай часткі сённяшняй рускай літаратуры.

Адным з самых улюбёных для А. Разанава, напэўна, з’яўляецца жанр пункціраў. У яго паэтычных зборніках у пераважнай большасці змяшчаюцца творы менавіта гэтай жанравай прыналежнасці. Можна сказаць, што аўтар працуе над пункцірамі з зайздросным пастаянствам. У глыбіні пункціраў закладзена пэўная канцэпцыя чалавека, якая да надае адзінства тым знешніх прыкметах жанру, якія звычайна адзначаюцца літаратуразнаўцамі. Невялікі аб’ём, канкрэтная тэма і падкрэсленая суб’ектнасць трактоўкі, свабодная кампазіцыя, схільнасць да парадоксаў, арыентацыя на гутарковую гаворку — вось найбольш важныя асаблівасці пункціраў, характэрныя і для філасофіі Разанава.

Як і трэба сапраўднаму паэту, А. Разанаў займае пэўнае месца ў шэрагу трубадураў, хваліць сваю каралеву і каханне – канкрэтную і ідэальную. Пацалунак − гэта пялесткі на тваіх вуснах, прызнанне паэта − гэта ляснога ветру спеў, трызненне − шум вяза пад тваім акном. Для сваёй адзінай ён, як і паэты ўсіх часоў і народаў, прайду дажжом, з'яўлюся сном, мільгну трывожным цэнім. У ранняй лірыцы А. Разанава смуткуе бярозавы гай, ясені курчацца ў трансе, замерзлае возера стыне ў труне; бары ў цішы напеўнай краіны стромка ў вышыню; туман нябачны пойдзе ў сені; сьвятанкі пойцам па вадзе; нашай памяці людзей узыходзіць трысцам, верасамі; неспасціглую думка люляць лясы.