Уводзіны
1 Жыццёвы і творчы шлях Людмілы Рублеўскай
2 Характарыстыка творчасці Людмілы Рублеўскай
2.1 Жанравая разнастайнасць празаічных твораў Людмілы Рублеўскай
2.2 Спецыфіка паэтычнай творчасці Людмілы Рублеўскай
3 Гатычны раман у творчасці Людмілы Рублеўскай
3.1 Паняцце гатычнага рамана
3.2 Раман “Скокі смерці” як гатычны раман
Заключэнне
Спіс выкарыстаных крыніц
Уводзіны
Пытанне аб суадносінах традыцыі і наватарства ў сучасным прыгожым пісьменстве з’яўляецца адной з актуальных праблем сучаснасці. У сучаснай літаратуры пашырэнне эксперыментальнай эстэтыкі і паэтыкі, актуалізацыя новых прыёмаў апісання культурных з’яў, выразная тэндэнцыя праблематызацыі мовы ў мастацкіх тэкстах патрабуюць цалкам наватарскага падыходу. Аднак у любой сучаснай літаратуры, у тым ліку і на беларускай мове, заўсёды прысутнічаюць «вечныя» маральна-філасофскія праблемы, моцныя мастацкія стылі, устойлівыя прыёмы пісьма, звязаныя з прынцыпамі адзінства формы і зместу з арсенала нацыянальнай мастацкай традыцыі.
Беларускі літаратуразнавец У. Гніламёдаў знаёміць чытача з феноменамі “наватарства” і “эксперымент” сучаснай беларускай літаратуры і вельмі выразна адзначае, што “мастацкі вопыт неабходны ў паэзіі. Ён рыхтуе навацыі, ахоўвае мастацтва паэзіі ад заняпаду” [11, с. 53].
Сучасная беларуская літаратура вызначаецца пошукам разнастайных жанраў і стыляў, у іх складаным і вялікім “мацерыку” злучаны здабыткі розных пакаленняў пісьменнікаў: старэйшага – пакалення шасцідзесятнікаў, сярэдняга, якое загучала ў 1970-я гг. і 1980-х і малодшага пакалення розных пісьменнікаў: традыцыяналістаў, пострэалістаў, мадэрністаў, постмадэрністаў [23, с. 8].
Людміла Рублеўская – адна з вядомых пісьменніц сучаснай Беларусі.Многія даследчыкі адзначаюць, што яе творчасць – працяг справы, распачатай Караткевічам. Уласна, пачынала яна з паэзіі, а зараз працуе ў жанры гістарычнага дэтэктыва. Аўтар больш за трыццаці кніг розных жанраў – паэзіі, прозы, драматургіі, эсэістыкі, крытыкі. Яна – уладальніца шматлікіх узнагарод і літаратурных прэмій.
Да творчасці Людмілы Рублеўскай звярталіся такія даследчыкі, як А. Бельскі (“Шчасце трывог і мысленняў маіх”) [8], Т. П. Хоміч (“Асаблівасці творчага самавыяўлення ў паэзіі Людмілы Рублеўскай”) [32], І. М. Гоўзіч і М. С. Рак (“Жанравая стратэгія творчасці Людмілы Рублеўскай”) [13], Д. Бугаёў (“Беларускі дэтэктыў Людмілы Рублеўскай”) [9], Н. Б. Лысова (“Гістарычная проза Людмілы Рублеўскай: да характарыстыкі жанру”) [18], Л. В. Алейнік (“Сучасная беларуская проза для дзяцей і юнацтва як сродак інкультурацыі (на прыкладзе рамана Людмілы Рублеўскай “Забіць нягодніка, альбо Гульня ў Альбарутэнію”) [1] і іншыя даследчыкі. Яны разглядалі самыя розныя аспекты творчасці пісьменніцы: праблематыку яе прозы і паэзіі, мастацкую спецыфіку, ролю ў станаўленні нацыянальнай мастацкай традыцыі і многае іншае. Тым не менш многія аспекты творчасці Людмілы Рублеўскай патрабуюць свайго далейшага пераасэнсавання з пазіцый сучаснага літаратуразнаўства, што абумоўлівае актуальнасць тэмы нашай курсавой работы.
[...]
Глава 1 Жыццёвы і творчы шлях Людмілы Рублеўскай
Сучасная беларуская пісьменніца Людміла Рублеўская, у творчым актыве якой на сённяшні дзень значнае месца займаюць празаічныя творы (толькі сёлета выйшаў асобнай кнігай раман “Дагератып”, а ў часопісе “Дзеяслоў” (№ 89, 2017) ужо з’явіліся першыя раздзелы новага рамана “Пантофля Мнемазіны”), пачала свой творчы шлях з паэтычных шуканняў. У 1990-м годзе ўбачылі свет дзве першыя кнігі лірыкі – “Адукацыя” і “Крокі па старых лесвіцах”. Наступнымі дасягненнямі ў паэзіі сталі зборнікі “Замак месячнага сяйва” (1992), “Застаюся” (1996), “Балаган” (2000), “Рыцарскія хронікі” (2001), “Над замкавай вежай” (2003). У 2007 годзе пад вокладкай серыі “Беларуская паэзія ХХІ стагоддзя” выйшла кніга вершаў і эсэ “Шыпшына для Пані”, якая аб’яднала лепшыя паэтычныя набыткі Л. Рублеўскай у адно канцэптуальнае цэлае, схаванае за аўтарскім вобразам “сад”. Кожны з дзесяці раздзелаў гэтага зборніка ўяўляе сабой мастакоўскую інтэрпрэтацыю частак вялікага “саду” – быцця чалавека, якое паўстае на старонках кнігі ў розных сваіх іпастасях, прычым у яскравай міфапаэтычнай аправе: “Сад камянёў”, “Сад скрыжавання”, “Сад храма”, “Сад агню” (гэтыя і іншыя назвы раздзелаў). Міф стаў сродкам вытлумачэння навакольнай рэчаіснасці ва ўсёй творчасці Л. Рублеўскай. Паэтычны свет аўтаркі населены вобразамі паганскай, грэчаскай, біблейскай міфалогіі (Плачка, вужыная каралева, Пярун, Вавілонская вежа, Харон, Сфінкс, Гефсіманскі сад, зорка Палын, Эдэм, херувімы, анёлы, інш.), а таксама літаратурнымі персанажамі (шляхціц Завальня, Гамлет, крошка Цахес, Трышчан, інш.), праз якія раскрываецца характар лірычнай гераіні і яе разуменне быцця.
Асноўныя матывы і тэмы лірыкі пісьменніцы: жыццё і смерць, мастацтва і яго творцы, адносіны паэта з народам, адчужэнне чалавека ва ўмовах бессэнсоўнага свету, жыццёвыя выпрабаванні жанчыны, гераічны і трагічны лёс. знакамітыя беларусы, гісторыя і сучаснасць – усё знаходзіць адлюстраванне ў працэсе змястоўнага і белетрыстычнага мыслення. Л. Рублеўская не хавае мэтанакіраванасці сваіх творчых пошукаў, падкрэслівае, што “толькі літаратура ўздзейнічае на чалавека, якая заўсёды была звязана з культурнымі архетыпамі і сама з’яўляецца міфам» [14, с. 10].
Цяга пісьменніцы да міфалогіі выяўляецца і ў стварэнні паэтычнага вобраза Беларусі. У гэтым плане творчасць Л. Рублеўскай працягвае традыцыі пісьменнікаў пачатку ХХ ст.(Я. Купала, А. Гарун, В. Ластоўскі і інш.), вопыт У. Караткевіча у яго творчым майстэрстве. У вершы “Драздовіч хадзіў па палях тваіх цёмных, Айчына…” у шырокіх міфалагічных контурах часу і прасторы паўстае вобраз Беларусі.
У вершах Л. Рублеўскай зусім няма рэзкага супрацьпастаўлення “залатой” мінуўшчыны і беднай сучаснасці, бо крыніцу нацыянальнай абыякавасці пісьменніца бачыць нават у самых далёкіх часах. Д. Бугаёў у рэцэнзіі на кнігу “Замак месячнага сяйва” слушна адзначыў: “Для Рублеўскай гісторыя – гэта боль, яна мільёнамі тонкіх капіляраў звязана з сучасным часам, і праз гэтыя капіляры ў нашых душах – як спадчына – разам з мужнасцю і талерантнасцю даліся нам і нігілізм, і нацыянальная амнезія» [9, с. 251].
[...]
2 Характарыстыка творчасці Людмілы Рублеўскай
2.1 Жанравая разнастайнасць празаічных твораў Людмілы Рублеўскай
Творчая манера пісьменніцы вызначаецца актыўным літаратурным пошукам, пастаянным зваротам да эксперыментаў у галіне жанра і зместу літаратурных твораў. Як слушна заўважыў Дз. Я. Бугаёў [9], тэорыя літаратуры яшчэ не зафіксавала такой мастацкай формы, як раман-паралель, але аўтару гэтая форма ўдалася. Нельга пагадзіцца з тым, што ідэя рамана – адказнасць пакаленняў за здабыткі продкаў, пераемнасць мінулага, сучаснага і будучага, што ў творы асэнсоўваюцца гістарычныя карані беларусаў [9, с. 208].
В. У. Барысенка падкрэслівае мастацкую важнасць паказу “духу гісторыі, атмасферы таямнічасці” ў рамане “Скокі смерці”, у якім пераасэнсоўваецца класічны гатычны канон [6, с. 85]. Л. В. Алейнік слушна адзначае, што абсалютная большасць твораў пісьменніцы “вобразна асэнсоўвае падзеі мінулага і разглядае іх праз прызму міфапаэтычнага асэнсавання” [1, с. 17]. Даследчыца ўдакладняе, што ў рамане “Забіць нягодніка, альбо Гульня ў Альбарутэнію” з дапамогай шматлікіх мастацкіх прыёмаў створаны сацыякультурны кантынуум мінулага.
На нашу думку, не будзе перабольшаннем сказаць, што шырока выкарыстаны гістарычны матэрыял задае пэўныя каардынаты для разумення твора чытачом, але выконвае якасна іншую задачу, чым тая, што ставіцца ў класічнай гістарычнай прозе.
Мастацкую адметнасць творчай манеры і мастацкага зместу можна прасачыць на прыкладзе раманнага цыклу “Пра Праніцшака Вырвіча”. Нягледзячы на прадстаўнічыя крытычныя і літаратуразнаўчыя ацэнкі, не да канца вырашаным застаецца пытанне пра жанравае азначэнне твораў з раманнай серыі, прысвечанай Пранцішу Вырвічу. У прыватнасці, характарызуючы мастацкае палатно “Авантуры Пранціша Вырвіча, шкаляра і шпега”, Н. Б. Лысова справядліва звяртае ўвагу, што апошняе, “нягледзячы на аўтарскае (ці рэдактарскае) вызначэнне “фантасмагарычны”, можна таксама аднесці да класічнага рамантычнага гістарычнага рамана” [18, с. 13].
Даследчыцы выказывае думку, што азначэнне “рамантычны” выступае як стылістычная, фармальная прыкмета. Адносна гістарычнага зместу згадваецца, што ствараўся фон “эпохі авантурыстаў з адзеннем і інтрыгамі, алхіміяй і рацыянальнымі ведамі і асветніцкімі планамі” [18, с. 13]. Паказаны і рэальныя гістарычныя асобы: асаблівым чынам раскрываюцца вобразы магнатаў, уладароў тагачасных дзяржаў, якія выконваюць ідэйна-мастацкія выканальніцкія задачы.
[...]
3 Гатычны раман у творчасці Людмілы Рублеўскай
3.1 Паняцце гатычнага рамана
Гатычны раман – жанр, распаўсюджаны ў заходнееўрапейскай і амерыканскай літаратурах другой палове XVIII – першай палове XIX стст., для якога характэрна зварот да тэматыкі “сусветнага зла” [31, с. 22].
Жанр “гатычнага рамана” азначае, што ва ўяўленні чытача застаецца замацаваным устойлівы сюжэт. Асноўнай тэмай гатычных твораў з’яўляецца тэма смерці, якая падпарадкавана вобразу і сімволіцы тэксту. Вобразы і сімвалы ў такіх тэкстах складаюць пэўную іерархію, на вяршыні якой –культурна абумоўлены знак і глабальны метавобраз. Іерархічная арганізацыя ўзаемадзеяння вобразаў і сімвалаў у гатычным апавяданні залежыць ад насычанасці апавядання тэкставымі сімваламі і метафарамі [4].
У гатычных сюжэтах інтэграцыя вобразаў і сімвалаў адбываецца ў некалькіх кірунках:
а) тэкставыя знакі і метафары аб’ядноўваюцца ў метавобраз, які рэпрэзентуецца канцэптуальнай метафарай або метаніміяй. Такі варыянт магчымы як у выпадку кадзіравання метафары, так і ў выпадку адзінага метаэфекту за сімвалам і метафарай;
б) метафары інтэгруюцца ў метавобраз акрамя тэкставых знакаў. Іншымі словамі, канцэптуальная метафара – гэта калі слоўныя паэтычныя вобразы не маюць метанічнага кампанента;
в) тэкставы сімвал інтэграваны з метафарамі ў метавобраз. Мадэлі ўзаемадзеяння паміж вобразамі і сімваламі, такім чынам, вар’іруюцца ў залежнасці ад ступені, у якой такі аповед з’яўляецца вобразным і / або сімвалічным. Такім чынам, тэксты з нізкім узроўнем метафары і сімвалаў, г.зн., гісторыя з выдаленымі метафарамі, ствараюць толькі глабальны метавобраз без стварэння метавобразаў больш нізкага ўзроўню, у той час як гісторыі з беднымі сімваламі/метафарамі з’яўляюцца шматузроўневымі метавобразамі.
Першымі стваральнікамі “гатычнага” рамана былі знакамітыя англійскія пісьменнікі, такія як Ганна Рэдкліф, Гарацый Уолпал, Уільям Бэкфард і Чарльз Мэцьюрын.
Для стваральнікаў “гатычнага” жанру важна было стварыць у сваіх творах асаблівую “гатычную” атмасферу, якая апускае чытача ў бездань жаху, прымушае цалкам пагрузіцца ў гісторыю, прачытаць галоўнага героя і разам з ім разгадваць таямніцу “чорнай” рамантыкі.
Ёсць некалькі дакладных азначэнняў “гатычнага рамана”, адно з якіх, прапанаваў даследчык М. Б. Ладыгін: “Гатычны раман – гэта твор, заснаваны на прыемным адчуванні жаху чытача, яго таксама можна назваць рамантычным “чорным раманам” у прозе, з элементамі звышнатуральных “жахаў”, таямнічых прыгод, фантастыкі і містыкі (сямейныя праклёны і прывіды)” [16, с. 14].
[...]
Заключэнне
У выніку праведзенага даследавання мы прыйшлі да наступных высноў:
1) Людміла Рублеўская з’яўляецца прадстаўніцай сучаснай беларускай літаратуры. Пісьменніца плённа працуе. Пачатак яе творчай дзейнасці быў звязан з напісаннем паэтычных твораў. Некаторыя даследчыкі параўноўваюць творчасць Люмілы Рублеўскай з творчасцю Уладзіміра Караткевіча. Гэта праўяляецца ў наступных прыкметах. Па-першае, і Людміла Рублеўская, і Уладзімір Караткевіч пачыналі як паэты, а пасля пачалі пісаць прозу. Па-другое, у творчасці гэтых пісьменнікаў назіраецца вялікі інтарэс да гістарычнага мінулага нашай Беларусі. Таксама трэба вылучыць асноўныя тэмы ўсёй творчасці пісьменніцы. Гэта і агульнафіласофскія тэмы жыцця і смерці, гістарычная тэматыка, фантастычныя тэмы, лёсы нашых славутых землякоў і многае іншае. Калі аналізаваць прозу пісьменніцы, то тут можна вылучыць гістарычныя раманы і апавяданні, але многія з іх напісаны з уплывам гатычнай літаратуры.
2) Паэзія Людмілы Рублеўскай вылучаецца вельмі цікавай характарыстыкай. Паэтка не проста стварае адлюстраванне рэальнасці. Яна ў сваіх вершах паэтычна афармляе легенды і паданні свайго народа. У вершах паэтэсы вельмі многа вядомых беларускіх дзеячаў культуры і мастацтва. Паэзія Л. Рублеўскай насычана алюзіямі і адсылкамі да паэзіі вядомых класікаў беларуска літаратуры, напрыклад М. Багдановіча, Я. Купалы. Таксама ў вершах паэтэсы шмат гульні і іроніі. Людміла Рублеўская вельмі паспяхова працуе ў празаічных жанрах. Яна з’яўляецца аўтарам шэрагу раманаў і апавяданняў. Вялікі ўплыў на яе творчасць аказала класічная англійская літаратура, што праяўляецца ў стварэнні гатычных і гістарычных раманаў. Значнае месца ў творчасці пісьменніцы займае цыкл раманаў пра Панціша Вырвіча. Раманы гэтага цыкла з’яўляюцца прыкладам сумяшчэння тэндэнцый масавай літаратуры, гістарычнага і авантурнага раманаў.
3) У другой палове XVIII – першай палове XIX ст. у заходнееўрапейскай і амерыканскай літаратурах набывае папулярнасць жанр гатычнага рамана. У такіх раманах сюжэт разгортваецца вакол жудасных, страшных падзей. Але галоўнай тэмай такога рамана ўсё ж такі з’яўляецца чалавек. Таму што і чалавечая сутнасць з’яўляецца нечым такім, што на паддаецца тлумачэнню. Абавязкова ў гатычным рамане павінна прыстунічаць некая міфічная і нечалавечая істота, напрыклад, прывід, злы дух. Звычайна герой такога рамана пападае ў такія асбтавіны, калі яго жыццю пагражае небяспека. Лёсам героеў уладараць нейкія магутныя злыя сілы. Самі героі не могуць змяніць свій лёс. Беларускій пісьменнікі таксама звярталіся да жанру гатычнага рамана. Яркім прыкладам твораў такога жанру можа лічыцца творчасць Яна Баршчэўскага. Усе апавяданні яго зборніка “Шляхціц Завальня, або Беларусь у фантастычных апавяданнях” можна аднесці да гатычных твораў.
[...]
1 Алейнік, Л. В. Сучасная беларуская проза для дзяцей і юнацтва як сродак інкультурацыі (на прыкладзе рамана Людмілы Рублеўскай «Забіць нягодніка, альбо Гульня ў Альбарутэнію») / Л. В. Алейнік // Весн. Беларус. дзярж. ун-та. – 2014. – Серыя 4. – № 1. – С. 16–20.
2 Аляшкевіч, М. Людміла Рублеўская: адкрывальніца скарбаў / М. Аляшкевiч // Вандроўкі вакол самотнага сонца: беларуская лігаратура пачатку ХХІ стагоддзя ў літаратуразнаўчых партрэтах i эскізах: зборнік артыкулаў / уклад. I. Л. Шаўлякова-Барзенка. – Мінск, 2011. – С. 143 – 150.
3 Аникин, Г. В. История английской литературы / Г. В. Аникин. – М.: Высшая школа, 1985. – 431 с.
4 Бабенко, Н. С. Жанровая типологизация текстов как лингвистическая проблема / Н. С. Бабенко // Филологи и культура: II-я Междунар. конф. Тамбов, 12-14 мая 1999 г. – Тамбов: ТГТУ, 1999. – Ч. 3. – С. 50-53.
5 Бароўка, В. Ю. Раманы Людмілы Рублеускай як мастацкі дыялог з жанравай традыцыяй / В. Ю. Бароўка // Bialorutenistyka Bialostocka. – Том 7. – Bialostock. – 2015. – С. 147 – 160.
6 Барысенка, В. У. Гістарычны жанр у творчасці Л. Рублеўскай / В. У. Барысенка // Материалы ежегодной научной конференции преподавателей и аспирантов университета, 22―23 апреля 2008 г. : в 5 ч. / [редколлегия: Н. П. Баранова (ответственный редактор) и др.]. – Минск. – 2009. – Ч. 5. – С. 3 – 5.
7 Бахтин, М. М. Литературно-критические статьи / М. М. Бахтин. – М.: Художественная литература, 1986. – 543 с.
8 Бельскі, А. “Шчасце трывог і маленняў маіх…”: слова пра Людмілу Рублеўскую / А. Бельскі // Роднае слова. – 2005. – № 7. – С. 18–19.
9 Бугаёў, Д. Беларускі дэтэктыў Людмілы Рублеўскай / Д. Бугаёў // Полымя. – 2006. – № 7. – С. 207–212.
10 Бязлепкіна, А. Пазалітаратурныя фактары фарміравання героя сучаснай прозы і аўтарскіх стратэгій беларускіх пісьменнікаў / А. Бязлепкіна // Жыццём і словам прысягаючы... : да 90-годдзя заслуж. работніка адукацыі Рэсп. Беларусь, д-ра філал. навук, праф. Міхася Яўгенавіча Цікоцкага : зб. навук. прац / пад агул. рэд. д-ра філал. навук праф. В. І. Іўчанкава. – Мінск : Адукацыя і выхаванне, 2012. – 608 с.
11 Гніламёдаў, У. В. Традыцыі і наватарства / У. В. Гніламёдаў. – Мінск : Мастацкая літаратура, 1972. – 176 с.
12 Григорьева, Е. В. Готический роман и своеобразие фантастического в прозе английского романтизма: автореф. дис. ... канд. филол. наук: 10.01.05. – Ростов-на-Дону, 1988. – 23 с.
13 Гоўзіч, І. М. Жанравая стратэгія творчасці Людмілы Рублеўскай / І. М. Гоўзіч, М. С. Рак // Труды БГТУ. – Минск : БГТУ, 2016. – № 5 (187) 2016 год. – С. 190-194
14 З Людмілай Рублеўскай гаворыць Ганна Булыка // Крыніца. – 2000. – № 11–12 (60). – С. 4–16.
15 Князева, О. И. Английский готический роман: к вопросу об истории и специфике жанра / О. И. Князева. – [Электронны рэсурс] – Рэжым доступа : https://scipress.ru/philology/articles/anglijskij-goticheskij-roman-k-voprosu-ob-istorii-i-spetsifike-zhanra.html
16 Ладыгин, М. Б. Английский готический роман и проблемы романтизма / М. Б. Ладыгин. – М.:Знание, 1978. – 149 с.
17 Людміла Рублеўская: наша літаратура не мае кніжнага рынку (інтэрв’ю “Радыё Sputnik”, 19.11.2015). – [Электронны рэсурс] – Рэжым доступа: https://bel.sputnik.by/culture/20151118/1018512535.html
18 Лысова, Н. Б. Гістарычная проза Людмілы Рублеўскай: да характарыстыкі жанру / Н. Б. Лысова // Весн. Полацк. дзярж. ун-та. Серыя А. Гуманітарныя навукі. – 2013. – № 10. – С. 12–17.
19 Навасельцава, Г. В. Мегатэкст у прозе Людмілы Рублеўскай / Г. В. Навасельцава. – [Электронны рэсурс] – Рэжым доступа : https://cyberleninka.ru/article/n/megatekst-u-proze-lyudmily-ruble-skay
20 Нацпок, Б. Р. Английский «готический» роман: к вопросу об истории и поэтике жанра / Б. Р. Нацпок // Психология человека. – [Электронны рэсурс]. Режым доступа: https://psibook.com/literatura/angliyskiy-goticheskiy-roman-k-voprosu-ob-istorii-i-poetike-zhanra.htm
21 Приданникова Т. Ю. Готический роман – что это такое? / Т. Ю. Приданникова // Голос магнитогорской молодежи. – 1991. – Выпуск 8. – С. 4 –5.
22 Рак, М. С. Гатычныя традыцыя і сродкі яе выяўлення ў апавяданнях Людмілы Рублеўскай і рамане “Скокі смерці” / М. С. Рак. – [Электронны рэсурс] – Рэжым доступа : https://elibrary.ru/item.asp?id=42980152
23 Рак, М. С. Мастацка-эстэтычная і жанравая парадыгма твораў Людмілы Рублеўскай і Дзіяны Сэтэрфільд / М. С. Рак. – [Электронны рэсурс] – Рэжым доступа : https://elibrary.ru/item.asp?id=46380711
24 Рублеўская, Л. І. Шыпшына для Пані : вершы і эсэ / Л. І. Рублеўская. – Мінск : Маст. літ., 2007. – 254 с.
25 Рублеўская, Л. І. Ад аўтара / Л. І. Рублеўская // Авантуры Пранціша Вырвіча, шкаляра і шпега : раман прыгодніцкі і фантасмагарычны / Л. Рублеўская. – Мінск, 2012. – С. 5–10.
26 Рублеўская, Л. Авантуры Пранціша Вырвіча, шкаляра і шпега : раман прыгодніцкі і фантасмагарычны / Л. Рублеўская. – Мінск : Рэдакцыя газеты “Звязда”, 2012. – 272 с.
27 Рублеўская, Л. Авантуры Пранціша Вырвіча, здрадніка і канфедэрата : раман прыгодніцкі і фантасмагарычны / Л. Рублеўская. – Мінск : Звязда, 2017. – 368 с.
28 Рублеўская, Л. Авантуры студыёзуса Вырвіча : раман прыгодніцкі і фантасмагарычны / Л. Рублеўская. – Мінск : Выдавецкі дом “Звязда”, 2014. – 320 с.
29 Рублеўская, Л. Ночы на Плябанскіх млынах : раман, аповесці, апавяданні / Л. Рублеўская. – Мінск : Маст. літ., 2013. – 526 с.
30 Соловьева, Н. А. У истоков английского романтизма / Н. А. Соловьева. – Москва: Издательство Московского университета, 1988. – 232 с.
31 Суслова, Н. В. Новейший литературоведческий справочник-словарь для ученика и учителя / Н.В. Суслова, Т.Н. Усольцева. – Минск: Белый ветер, 2003. – 132 с.
32 Хоміч, Т. П. Асаблівасці творчага самавыяўлення ў паэзіі Людмілы Рублеўскай / Т. П. Хомчанка. – [Электронны рэсурс] – Рэжым доступа : http://lir-book.by/
33 Шаўлякова-Барзенка, І. Л. Проза // Гісторыя беларускай літаратуры ХХ стагоддзя. У 4 т. Т. 4, кн. 3. 2-е выданне / І. Л. Шаўлякова-Барзенка. – Мінск : Беларуская навука, 2015. – 1319 c.
Работа защищена на оценку "8" с одной доработкой.
Уникальность свыше 75%.
Работа оформлена в соответствии с методическими указаниями учебного заведения.
Количество страниц - 32.
В работе также имеется реферат на белорусском языке, выполненные в программе MS Word.
